86. rocznica powstania Podziemnego Państwa Polskiego

Uroczystości w Sanktuarium Golgoty Wschodu

86. rocznica wybuchu II wojny światowej

W poniedziałek 1 września 2025 roku, na wrocławskim Cmentarzu Żołnierzy Polskich, odbyły się uroczystości upamiętnieniające 86. rocznicę wybuchu II wojny światowej.
W uroczystościach uczestniczył poczet sztandarowy TMKK i przedstawiciele naszego Towarzystwa.

Święto Wojska Polskiego w Udaninie

Święto Wojska Polskiego we Wrocławiu

81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. W Jeleniej Górze pamiętają!

1 sierpnia 2025 roku w całej Polsce upamiętniano 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. W Jeleniej Górze oficjalna uroczystość upamiętnienia 81. rocznicy wybuchu Powstania miała miejsce na Skwerze Powstańców Warszawy, gdzie na zachowanym fragmencie muru, po rozbiórce dawnej piekarni funkcjonującej przy ulicy Pijarskiej, w ubiegłym roku powstał mural poświęcony uczestnikom Powstania Warszawskiego. Autorem muralu Powstania Warszawskiego i wykonawcą w postaci grafiki jest jeleniogórzanin Tomasz Miroszkin.

82 rocznica ''krwawej niedzieli''

Poniżej można się zapoznać z relacją z uroczystości autorstwa Andrzeja Powidzkiego.

83. rocznica rozbicia polskiego ruchu oporu „OLIMP” działającego podczas II wojny światowej we Wrocławiu.

Jest piątek, 5 czerwca 1942 roku. Na czwartym piętrze budynku u zbiegu Jahnstrasse (dzisiaj ul. Sokolnicza) i Neue Antonienstrasse 19 (dzisiaj ul. Aleksandra Zelwerowicza) w Breslau (Wrocław)
w mieszkaniu wynajmowanym przez rodzinę Wyderkowskich, nazywanym przez ich znajomych „Na Olimpie”, gestapo zastawia „kocioł”. Znany sposób na aresztowania poszukiwanych działaczy - nie tylko ruchu oporu.

Mieszkanie (w zasadzie był to niewielki pokój) rodziny Wyderkowskich znajdowało się w dużym budynku na IV piętrze, było to poddasze. Tutaj trafiali Polacy potrzebujący pomocy, a także działający w konspiracji, było ich wielu. Niektórzy stali się stałymi bywalcami tego mieszkania.

Na parterze budynku znajdowała się restauracja będąca własnością Ślązaka Gustava Martina, którą odwiedzało wiele ludzi, a więc duży przepływ ludzi był w miarę niezauważony. Miało to istotne znaczenie w kamuflowaniu późniejszej działalności konspiracyjnej grupy „Olimp”.

Jak wcześniej wspominałem, mieszkanie Wyderkowskich znajdowało się na IV piętrze (w starym budownictwie bez windy, to było bardzo wysoko). Ludzie wchodzili do restauracji, a później przejściem do korytarza, z którego prowadziły schody na wyższe piętra. Na poszczególnych piętrach mieściły się figury greckich sportowców z igrzysk olimpijskich organizowanych na cześć boga Zeusa. Kiedyś, ktoś z odwiedzających Wyderkowskich powiedział, że tutaj jest tak wysoko jak na Olimpie. Odtąd mawiano: „Idziemy na Olimp!”, „Spotykamy się na Olimpie!” Było to zawołanie krótkie i wygodne dla umawiających się na spotkania towarzyskie oraz w miarę bezpieczne dla uczestników spotkań konspiracyjnych w mieszkaniu Wyderkowskich, gdyż nie podawano adresu i nazwiska.

80 rocznica zakończenia II wojny światowej

Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej wystawiło na tę uroczystość poczet sztandarowy.

Poniżej można się zapoznać z relacją z uroczystości autorstwa Andrzeja Powidzkiego.

85. rocznica Zbrodni Katyńskiej – wrocławianie pamiętają!

Porozumienia między III Rzeszą i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) z dnia 23 sierpnia 1939 roku, nazywanego paktem Ribbentrop – Mołotow, był ostateczną zapowiedzią wybuchu II wojny światowej. Ustalenia zawarte w tajnym protokóle do paktu przewidywały wspólną agresję na Rzeczpospolitą, zajęcie i podział terytorium oraz faktyczną likwidację państwa polskiego.

1 września 1939 roku, to antypolskie porozumienie umożliwiło i ułatwiło Adolfowi Hitlerowi, zaplanowany atak na Polskę, do którego 17 września 1939 roku dołączył Józef Stalin. Dla obu stron był to wstęp do realizacji ich długotrwałych celów: dla Hitlera – budowy przestrzeni życiowej na wschodzie, a dla Stalina – realizacji nadrzędnego celu komunistycznej ideologii, czyli rozprzestrzenienia rewolucji bolszewickiej na cały świat. Armia Czerwona napadła na państwo polskie od wschodu. W jej ręce dostało się ponad 200 tyś. polskich żołnierzy i policjantów.

11 kwietnia 1943 roku, o zbrodni dokonanej przez ZSRR usłyszał cały świat. Tego dnia niemiecka agencja informacyjna „Transocean” podała komunikat o odnalezieniu w lesie Kozie Góry koło Katynia zwłok polskich oficerów rozstrzelanych przez Rosjan, a 13 kwietnia 1943 roku „Radio Berlin” ogłosiło tą widomość.

Wernisaż wystawy „Z paszportem w nieznane …” Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdrój

W piątek, 4 kwietnia 2025 roku odbył się wernisaż wystawy czasowej zatytułowanej „Z paszportem w nieznane …”  zorganizowanej w dawnym dusznickim młynie papierniczym, który obecnie jest siedzibą Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdrój. Wystawa będzie czynna do 29 czerwca 2025 roku.


Zapewne nie byłoby młyna papierniczego w Dusznikach i obecnych wystaw dla dzisiejszej społeczności świata, gdyby Chińczycy nie wynaleźli papieru, a Arabowie nie sprowadzili ich wynalazku do Europy. Wiodącym tematem dusznickiego młyna papiernictwa jest wystawa stała pokazująca historię papieru i sposobów jego wytwarzania na świecie, Polsce, na Śląsku (Dolnym Śląsku) oraz organizowane wystawy czasowe poświęcone papiernictwu i jego produktom.

Święto Polskiej Młodzieży spod Znaku Rodła Wrocław, 9 marca 2025 - XXI ogólnopolska edycja

Kończący I wojnę światową traktat wersalski zdecydował o przebiegu niemal całej zachodniej i północnej granicy Polski, pozostawiając poza tymi granicami ponadmilionową rzeszę Polaków, zamieszkujących swoje odwieczne rodzime ziemie nad Odrą, Łyną, Bałtykiem, a od pokoleń nad Szprewą i Renem. Polacy żyli na tych terenach pomimo prowadzonej przez Niemców długotrwałej germanizacji.

Działacze narodowi i społeczni, którzy po powstaniach śląskim i wielkopolskim pozostali w granicach Niemiec, postanowili się zorganizować, aby wspólnie oprzeć się wrogiej wobec polskiej mniejszości narodowej polityce niemieckiego rządu. Polacy działali na polu politycznym, społecznym, kulturalnym i gospodarczym.

27 sierpnia1922 roku w Berlinie spotkali się przedstawiciele największych organizacji polskich w Niemczech. Uchwalono projekt statutu organizacji, która przeszła do historii jako Związek Polaków w Niemczech (niem. Bund der Polen in Deutschland) i wybrali tymczasowe władze.

6 marca - pamiętamy o Dawnej Polonii Wrocławskiej

Na pamiątkę I Kongresu Polaków w Niemczech, który odbył się 6 marca 1938 roku w Berlinie, dzień 6 marca już od wielu lat jest obchodzony we Wrocławiu jako święto Dawnej Polonii Wrocławskiej.

Kongres w Berlinie był „wielkim dniem polskości”. Była to wielka manifestacja ludności polskiej, w której uczestniczyło ponad 5 000 osób - przedstawicieli Polonii zamieszkujących na terenie Trzeciej Rzeszy i nie tylko. Do Berlina podążali Polacy ze Śląska Opolskiego, z Babimojskiego, Kaszub, Warmii, Ziemi Malborskiej, Mazur, Ziem Połabskich, Westfalii i Nadrenii. Przybyli także delegaci polskich organizacji we Francji, Czechosłowacji, USA, Rumunii i innych krajów oraz przedstawiciele mniejszości narodowych w Niemczech, w tym kilkunastoosobowa delegacja Polaków mieszkających w Breslau (Wrocław). Każdy z uczestników pokrywał koszty przyjazdu, zakwaterowania i wyżywienia. Nie dla wszystkich przybyłych starczyło miejsca w gmachu Theater des Volkes (Teatr Ludu) – największego teatru w Berlinie w okresie Trzeciej Rzeszy, gdzie odbywał się I Kongres Polaków w Niemczech.

Polonię wrocławską na Kongresie reprezentowali Polacy mieszkający w Breslau w okresie międzywojennym. Szacuje się, że w latach 1918 -1939 w Breslau mieszkało około 3 do 5 tysięcy Polaków. Trzeba jednak pamiętać, że przed I wojną światową Polonia mieszkająca w Breslau, była bardziej liczna, choć nie istniały jeszcze żadne formy organizacyjne.

Polacy przez wieki byli częścią dziejów Wrocławia, stolicy Ziemi Śląskiej. Nie przeszkodziły temu zmiany granic i przynależności państwowej Śląska. Sytuacja zmieniła się na przełomie XVIII i XIX wieku. Ludność polskojęzyczna zaczęła się stopniowo asymilować, a język niemiecki, nauczany w szkołach i używany w urzędach wyparł język polski.

1 marca - Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – uroczystość we Wrocławiu

Wiele lat musiało upłynąć, aby środowiska kombatanckie, liczne organizacje patriotyczne, a przede wszystkim przyjaciele i rodziny doczekały się święta państwowego poświęconego pamięci żołnierzy tzw. drugiej konspiracji – Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, które ustanowiono dopiero prawie 66 lat po zakończeniu II wojny światowej.

Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” obchodzimy corocznie 1 marca - to data symboliczna – tego dnia w 1951 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, zastrzelono: ppłk Łukasza Cieplińskiego ps. „Pług”, „Ludwik” i jego najbliższych współpracowników: Józefa Batorego, Franciszka Błażeja, Karola Chmiela, Mieczysława Kawalca, Adama Lazarowicza i Józefa Rzepkę. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo, ostatniej ogólnopolskiej konspiracji, kontynuujące od 1945 roku dzieło Armii Krajowej. Ich ciała zakopano w nieznanym miejscu.

Uroczystości gdańskie 2025

Fot. 1 Bazylika pw. Św. Brygidy w Gdańsku

W dniu 9 lutego 2025 r. odbyły się w Gdańsku uroczystości związane z 82 rocznicą zbrodni UPA na Polakach, w miejscowości Parośla, na Wołyniu.

Wg „WIKIPEDIA - „… liczba ofiar szacowana jest w granicach od 149 do 173 zamordowanych Polaków. Zbrodnia ta była pierwszym masowym mordem UPA i uważana jest za początek rzezi wołyńskiej.

83. rocznica powstania Armii Krajowej – uroczystość we Wrocławiu

Wiele lat musiało upłynąć, aby organizacje patriotyczne zrzeszające i skupiające środowisko kombatanckie podziemia akowskiego i rodziny kombatantów doczekały się święta państwowego poświęconego pamięci Żołnierzy Armii Krajowej – Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej.

Nowe święto państwowe, które będzie obchodzone corocznie 14 lutego, w rocznicę przemianowania Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową ogłasza Ustawa z dnia 9 stycznia 2025 roku o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej, której treść brzmi:

„W hołdzie żołnierzom Armii Krajowej – największej konspiracyjnej armii w podbitej przez Niemcy i Rosję Europie, armii, która jako zbrojne ramię Polskiego Państwa Podziemnego prowadziła bohaterską walkę o odzyskanie przez Rzeczpospolitą Polską suwerenności i niepodległości, a której żołnierze po II wojnie światowej byli prześladowani przez władze komunistyczne zależne od Związku Sowieckiego – stanowi się, co następuje:

Art. 1. Dzień 14 lutego ustanawia się Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej.
Art. 2. Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowe jest świętem państwowym.
Art. 3.Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia”.

85. rocznica pierwszej masowej wywózki Polaków na Sybir – uroczystość we Wrocławiu

Złożeniem kwiatów przed ołtarzem polowym Matki Bożej Królowej Polski – Kaplicą Narodową na osiedlu Wrocław-Złotniki, uczczono w niedzielę 09 lutego 2025 roku 85. rocznicę rozpoczęcia pierwszej z czterech masowych wywózek - zsyłek obywateli polskich różnych narodowości na Syberię.

Akcję deportacji przygotowanej logistycznie przez władzę radziecką już od jesieni 1939 roku rozpoczęto w nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku. Wywieziono wówczas łącznie z terenów okupowanych przez ZSRR w 100 transportach kolejowych około 140 000 osób. Trafili oni do północnych rejonów europejskiej części Rosji, na Ural, Syberię Zachodnią i do północnego Kazachstanu.

Ocalamy pamięć o obrońcach Ojczyzny: Zofii Bogackiej i Marii Jeleń – sióstr z domu Wonsch.

Prośba - poszukiwanie korzeni (Agata Kuriata z d. Płomińska)

Korespondencja jaką otrzymaliśmy:

Dzień dobry!

Szanowny Panie,

miałam przyjemność rozmawiać telefonicznie z Panem ok. połowy listopada w sprawie korzeni mojej babci Agaty Kuriata, która pochodziła z domu Płomińskich i którzy mieszkali w Morozówce na Wołyniu. Tata babci Agaty miał na imię Piotr, jej mama nazywała się Ewa z d. Bronowicka. I właśnie tutaj urywa się linia korzeni mojej prababci Ewy Bronowickiej.

W archiwach kościelnych kresów odnaleźliśmy ślady naszych przodków, pozostała nam do odnalezienia tylko jej linia - Ewy.

Pytałam w rodzinie o zdjęcia, niestety z tamtych czasów nie zachowały się. Babcia nigdy o sobie nie opowiadała, a gdy pytaliśmy, mówiła tylko, że żyli bardzo biednie, i nie ma o czym mówić.

Zdaję sobie sprawę z mnogości Pana obowiązków i zajęć, a jednak ośmielam się zwracać z prośbą o pomoc w odnalezieniu moich rodzinnych korzeni. Może istnieją inne archiwa online, do których jeszcze nie dotarłam? Każdy szczegół jest ważny i może prowadzić do nowych informacji.

Będę Państwu wdzięczna za każdą pomoc.

Dziękuję.
Z wyrazami szacunku,
Róża Nitkowska tel. 606 719 180

Poniżej przedstawiam to, co udało mi się uzyskać o mojej babci Agacie Kuriata:

Agata Kuriata (moja babcia, mama mojej mamy Ireny) mieszkała w Morozówce z d. Płomińska ur. 10.09.1917 r. zm. 1990r. Rodzice jej: Piotr Płomiński i Ewa Płomińska z d. Bronowicka miała rodzeństwo: Helenę, Olę, Wierę (nie znamy losów Wiery, najprawdopodobniej została zamordowana przez banderę). Agata Płomińska wyszła za mąż za Piotra Kuriatę i zamieszkali w Morozówce.

Ich dzieci: Piotr – zachorował i zmarł na Wołyniu jako maleńkie dziecko, prawdopodobnie dziadkowie ukrywali się wówczas na bagnach), Irena – urodziła się na Wołyniu w 1943r. (moja mama, która została ochrzczona w cerkwi), Franciszek, Jan, Teresa, Elżbieta, Bernadetta. W 1945 roku przyjechali do Polski i zamieszkali we wsi Dół, gmina Iława, woj. W-M.

W rodzinie przekazywano mi, że moja mama była ochrzczona w cerkwi ze strachu i ze względu na bezpieczeństwo (banderowiec z nożem chciał ją zabić maleńką po urodzeniu). Przekazano mi, że w internecie jest informacja, że jakaś Agata Kuriata w 1945 roku nawróciła się na katolicyzm, tutaj jednak jest podana jej inna data urodzin (18.03.1917).

Czy chodziło o moją babcię? W końcu było to bardzo popularne nazwisko. Dodam, że obecnie moja rodzina, która pozostała na Ukrainie ze strony babci jest właśnie wyznania prawosławnego.

Piszę o wyznaniu tylko dlatego, że Cerkiew nie udostępniła swoich akt w internecie, a może tam wiele bym znalazła... Niestety nie wiem w jakim roku i w którym kościele ślubowali moi dziadkowie – Agata i Piotr (bardzo chciała bym się dowiedzieć…).

Wieś Morozówka: gromada Morozówka. Gmina Ludwipol, powiat Kostopol, woj. Wołyńskie, Diecezja Łucka Łucko-Żytomierska Morozówka: Parafia Korzec, Dekanat Korzec

Ocalamy pamięć o obrońcach Ojczyzny

W piątek, 15 listopada 2024 roku na Cmentarzu Komunalnym Grabiszyńskim we Wrocławiu miała miejsce uroczystość o charakterze patriotycznym z udziałem wojskowej kompanii honorowej i pocztów sztandarowych przy grobie w którym spoczywa żołnierz Wojska Polskiego major Julian Roman Dotzauer – Kawaler Orderu Virtuti Militari.


W ramach projektu „Ocalamy” grób rodzinny Dotzauerów został całkowicie odrestaurowany za sprawą Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN we Wrocławiu, a na płycie nagrobnej znalazł się dodatkowo napis PRO MEMORIA odnoszący się do sierżanta Feliksa Jana Dotzauera, który zaginął bez wieści we wrześniu 1939 roku i nie znane jest miejsce jego spoczynku.

Grób Juliana Romana Dotzauera we Wrocławiu i mogiła Jana Franciszka Dotzauera na Cmentarzu parafialnym przy parafii pw. Świętej Barbary w Wałbrzychu zostały wpisane do ewidencji grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski, a na epitafium grobów przy nazwiskach trzech braci zostało umieszczone insygnium – tabliczka z napisem OJCZYZNA SWEMU OBROŃCY.

We Wrocławiu - 11 listopada zaśpiewaliśmy razem dla „Niepodległej”

Walka o niepodległość Polski, trwająca 123. lata, naznaczona była ofiarą krwi przelaną w wojnach napoleońskich, licznych zrywach niepodległościowych, w powstaniu listopadowym i styczniowym, oraz na polach bitewnych pierwszej wojny światowej.

Marzenia o wolności spełniły się wraz z klęską wszystkich trzech zaborców: Monarchii Austro-Węgierskiej, Cesarstwa Rosyjskiego i Cesarstwa Niemieckiego, gdy 11 listopada 1918 roku zawarto rozejm w Compiègne z Ententą kończący pierwszą wojnę światową, w wyniku którego Polska odzyskała niepodległość.

10 listopada 1918 roku powrócił do Warszawy, zwolniony z więzienia w Magdeburgu, Józef Piłsudski. Dekretem z 11 listopada1918 roku Rada Regencyjna (władza zwierzchnia Królestwa Polskiego) oddała Józefowi Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad wojskiem, a 14 listopada rozwiązała się przekazując całą władzę nad tworzącym się państwem Józefowi Piłsudskiemu, który przyjmując tytuł Tymczasowego Naczelnika Państwa, zmienił nazwę Królestwa Polskiego na Republikę Polską.

Zaproszenie 11 listopada - Udanin

Sekrety Białorusi

 

85. rocznica napaści Związku Radzieckiego na Polskę - Dzień Sybiraka.

17 września 1939 roku jest symboliczną datą zadania Polsce „ciosu w plecy”, który był wynikiem tajnego antypolskiego porozumienia między III Rzeszą i Związkiem Radzieckim z dnia 23 sierpnia 1939 roku, nazywanego paktem Ribbentrop – Mołotow, który był ostateczną zapowiedzią wybuchu II wojny światowej. Ustalenia zawarte w tajnym protokole do paktu przewidywały wspólną agresję na Rzeczpospolitą, zajęcie i podział terytorium oraz faktyczną likwidację państwa polskiego.

1 września 1939 roku, to antypolskie porozumienie umożliwiło i ułatwiło Hitlerowi, zaplanowany atak na Polskę. Dla obu stron był to wstęp do realizacji ich długotrwałych celów: dla Hitlera – budowy przestrzeni życiowej na wschodzie, a dla Stalina – realizacji nadrzędnego celu komunistycznej ideologii, czyli rozprzestrzenienia rewolucji bolszewickiej na cały świat.

17 września, w rocznicę agresji radzieckiej na Polskę w 1939 roku, obchodzony jest w Polsce Dzień Sybiraka, ustanowiony uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 2013 roku. „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd wszystkim Polakom zesłanym na Syberię, inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnia tych, którzy tam zginęli, tych, którym udało się powrócić do Ojczyzny, tych, którzy osiedli w różnych częściach świata, oraz tych, którzy pozostali w miejscu swego zesłania gdzie kultywowali polskość. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia 17 września – rocznicę agresji sowieckiej na Polskę z 1939 roku – Dniem Sybiraka” – głosi uchwała Sejmu RP.

Tego dnia w całej Polsce przypominane są tragiczne losy tysięcy Polaków, którzy w wyniku radzieckiego najazdu na wschodnie ziemie Rzeczpospolitej Polski znaleźli się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Obchody Dnia Sybiraka i rocznicy radzieckiej agresji na nasz kraj służą zachowaniu w pamięci społecznej i świadomości kolejnych pokoleń Polaków tragedii i tułaczego losu mieszkańców naszych Kresów Wschodnich.
***


We wtorek, 17 września 2024 roku we Wrocławiu odbyły się uroczyste obchody upamiętniające 85. rocznicę napaści Związku Radzieckiego na Polskę oraz Światowego Dnia Sybiraka. Uroczystość o charakterze patriotyczno-religijnym rozpoczęła się w rzymskokatolickim kościele parafialnym pod wezwaniem św. Bonifacego i zakończyła przed pomnikiem Zesłańcom Sybiru, obiektach usytuowanych w pobliżu siebie przy placu ks. Stanisława Staszica i placu Strzeleckim.

Audycja w Radio Rodzina - Świątniki 2024. W hołdzie Straży Pożarnej

 W Radio Rodzina możemy usłyszeć o zbliżającej się uroczystości w Świątnikach.

O wydarzeniach opowiadają i zapraszają do uroczystości: Justyna Szablewska – przewodnicząca Komisji Historycznej Zarządu Oddziału Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP Województwa Dolnośląskiego oraz Andrzej Patuszyński – sekretarz Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej, koordynator obchodów.

fot. Patrycja Jenczmionka

Serdecznie zapraszamy na strone z linkami do odsłuchania audycji.