Walne Zgromadzenie TMKK 20-06-2020 g.11

Rozmowa z Wiolettą Sawicką

Wiek miłości. Wiek nienawiści

WIEK MIŁOŚCI. WIEK NIENAWIŚCI, to nowa saga opisująca dramatyczne losy polskiej rodziny ziemiańskiej z wileńskich Kresów.

Historia rozpoczyna się w roku 1913, w wielkim majątku, sprawnie zarządzanym przez hrabiego Aleksandra Ostojańskiego. Jego najmłodsza córka, Aleksandra, jest oczkiem w głowie ojca.

Piękna dziewczyna, gorąca patriotką i pewna siebie młoda dama, zakochuje się bez pamięci w ubogim nauczycielu z sąsiedztwa.

Rodzice za wszelką cenę starają się nie dopuścić do mezaliansu, ale kiedy w ostojańskim pałacu dochodzi do tragicznych wydarzeń, przyszłość hrabianki zupełnie się zmienia.

W kolejnym tomie Oleńka ukrywa się pod nazwiskiem Franki Wyrobek i dla ratowania dzieci wychodzi za mąż za prostego kowala.

Pomimo trudów codzienności, kobieta wciąż wspomina utraconą miłość. Tymczasem wielka wojna rzuca bohaterów aż za Wołyń, gdzie do głosu dochodzą ukraińscy nacjonaliści.

ROZWÓJ KRESÓW ZA CZASÓW II RP

Anna Małgorzata Budzińska

Z moich spotkań i doświadczeń wynika, że młodzi ludzie niewiele wiedzą o Kresach. W szkole tego nie uczą, w domu nie zawsze porusza się tematy historyczne, a opracowania kresowych wspomnień czytają głównie ludzie starsi.

Bywają organizacje, które jednoczą młodych w akcjach pomocowych, na przykład opieka nad grobami na Kresach, zbiórka paczek dla rodaków, różne aukcje i programy edukacyjne. Chwała tym organizatorom za to.

Według mnie brakuje jednak takiej ciągłej świadomości naszej historii, brakuje zainteresowania naszymi Kresami II RP.

Ja miałam to szczęście, że moi bliscy pochodzący z Kresów często opowiadali o ich przedwojennym życiu tam. Poznałam różne barwy Kresów- i te jasne, sielskie, swojskie, rodzinne, i te w kolorze krwi… Mam też trochę zdjęć. Opowiadali sporo, ale teraz wydaje mi się, że jeszcze za mało, jeszcze bym chciała wiedzieć więcej o tym i o tamtym. Niestety za późno- dziadkowie i rodzice już nie żyją.

Rozmawiam też z obcymi ludźmi, którzy zawierzają mi swoje wspomnienia i wzruszenia. Staram się zachować tę chociaż cząstkę pamięci o Kresach.

Jakże więc większość z naszych przodków pamięta te czasy, te ziemie?

Często słyszałam :

- U nas robiło się tak…
- U nas szło się…
- U nas mówiło się…
- U nas śpiewało się…
Ciągle był ten zwrot „u nas” !
Dużo czasu musiało upłynąć zanim to „u nas” zaczęło znaczyć też- we Wrocławiu, w Jeleniej Górze, w Lubinie, czy w setkach jeszcze innych miejscowości dokąd przybyli po wojnie przesiedleńcy z Kresów. Nie używam słowa „repatrianci”, bo oni przecież nie wracali do ojczyzny, ich ojczyzna była również na Kresach.

Jakże więc nam się kojarzą te odległe Kresy?

Dla jednych to małe wioski w lasach i bagnach Polesia. Dla innych to krajobraz wiosek huculskich i ich zwyczaje. Jeszcze inni wspominają bezkresne pola i łąki dzisiejszej Ukrainy. Są też tacy, którzy mieszkali w największych miastach- w Wilnie, we Lwowie i myślą o kulturze i zabytkach tych miejsc.

Dla większości są to malownicze wspomnienia- urokliwe krajobrazy, przemili ludzie, wielokulturowość, tolerancja religijna, praca ciężka, ale dająca radość i satysfakcję- jednym słowem sielanka.

Są też niestety i tacy, którym obraz wspomnień kresowych zakłóciły bestialskie napady band ukraińskich, które mordowały całe wioski…. Czerwień przestała im się kojarzyć z polnymi makami, a zaczęła raczej z krwią ich bliskich i znajomych, którzy zginęli w okrutny sposób….

Według mnie to są najczęściej powielane schematy wspomnień kresowych- z jednej strony sielanka, z drugiej rzezie ludności.
To wszystko prawda, ale nie cała.

Kresy to także rozwój, to przemysł, to sztuka, to architektura, to nauka i jeszcze kilka aspektów.

Pisałam już o malarstwie kresowym i ciągle się nim zachwycam. Pisałam też o literaturze, o pisarzach kresowych- to też piękny rozdział naszej kultury i historii.

Teraz chciałam zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt wspaniałych dokonań na Kresach II RP- o przemyśle na tych ziemiach. Nie jest to temat chodliwy, a przecież tak potrzebny!

Wielcy Pisarze Ikon - cz 3

Anna Małgorzata Budzińska anna.malga@gmail.com

Największy rozwój malarstwa ikonowego Rusi przypadł na XV i XVI w.
Wcześniej jednak zaczęły tam powstawać liczne szkoły ikonograficzne.

Były to środowiska malarzy działające w monastyrach, wielkich miastach lub na dworze carskim. Najsłynniejszymi były szkoły działające w: Nowogrodzie, Pskowie, Moskwie i w Twerze.

Najstarsza jest SZKOŁA NOWOGRODZKA. Działała nieprzerwanie od czasu powstania Rusi.

Do Nowogrodu zaczęły docierać nowe prądy – wpływy malarzy greckich na czele ze słynnym ikonografem Teofanem Grekiem. To właśnie w Nowogrodzie zachowały się jego jedyne freski w cerkwi Przemienienia datowane na 1378 r.

Pozostało jednak sporo ikon.

Szkołę nowogrodzką charakteryzuje przeważnie czerwone tło ikony, prosta forma oraz archaiczno – ludowy styl.