Relacje, sprawozdania
MICHAŁ BOYM- PODRÓŻNIK Z KRESÓW
Anna Małgorzata Budzińska
Coraz więcej odkrywamy kresowych ciekawostek i historii. Mamy teraz o wiele większe możliwości dzięki internetowi i łatwemu dostępowi do informacji. Dziwi mnie jednak, że nie uczono nas w szkole o wielu ciekawych i wybitnych ludziach z Kresów.
Na przykład Michał Boym- zaledwie garstka osób zdaje sobie sprawę z jego niezwykłych dokonań, a szkoda, bo to ciekawa historia.
Zacznę jednak od kaplicy.
Jest we Lwowie piękna renesansowa kaplica znajdująca się przy katedrze łacińskiej. Zwiedzając Lwów nie sposób jej pominąć. W przewodnikach występuje najczęściej jako kaplica Boimów, ale przed wojną powszechnie nazywano ja Ogrojcową lub po prostu Ogrójcem.
1-kaplica Boimów fot. A. Nowak
Wspomnienia Jana Lisa z Podkarmienia, Palikrów
Józef Piątkowski
Zimową nocą w roku 1943 a może 1944 (dokładnie nie pamiętam) z polskiej kolonii Zarudzie (odległość około jednego kilometra ) do wsi Palikrowy przybiegł chłopak. Miał około szesnastu lat. Jego dom rodzinny napadli Banderowcy. Jemu udało się uciec.
Walne Zgromadzenie w dniu 20.04.2018 r. o godzinie 17:00
Walne Zgromadzenie ,które odbędzie się we Wrocławiu ul. Legnicka 65
Zarząd Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej
Kontakt: Andrzej Patuszyński, tel. 605 440 442
Informacje: www.kresowianie.info, e-mail:kresowianie@o2.pl
Komisja mandatowo-skrutacyjna stwierdza prawomocność Walnego Zgromadzenia w I terminie, gdy obecnych na zebraniu jest ponad 50% członków.
Jeżeli w zebraniu nie uczestniczy wymagana wyżej większość, komisja mandatowa stwierdza prawomocność zebrania w II terminie, co najmniej 15 minut po wyznaczonym I termie. Punkt 15 i 16 Regulaminu Walnego Zgromadzenia
Regulamin Walnego Zgromadzenia można przeczytać po rozwinięciu niniejszego artykułu
JAJKO- SYMBOL ŻYCIA I… UKRAIŃSKIEJ POMOCY
Anna Małgorzata Budzińska
Niedługo Święta Wielkanocne.
Oprócz religijnych rozważań nasuwają mi się i inne refleksje.
-Wielkanoc 1943 roku w Janowej Dolinie i opowieści o tym mojej babci i mamy… spalona wioska…rzeź… okrucieństwo bandy ukraińskiej. Nie ma miejsca na Święconkę, na wielkanocne jajko…Śmierć!
Zdj.1 jajka na paterze
Niezwyciężeni 1918–2018. Pokolenia Niepodległej
Szanowni Państwo!
Upamiętnienie osób zasłużonych w walce o suwerenną Rzeczpospolitą, odznaczonych przed 1939 rokiem Krzyżem lub Medalem Niepodległości – to idea ogólnopolskiego konkursu „Niezwyciężeni 1918–2018. Pokolenia Niepodległej”, przygotowanego przez Instytut Pamięci Narodowej w ramach Obchodów Stulecia Niepodległości Polski.
Szczególnie ważna jest to idea dla wszystkich środowisk kresowych, których małe ojczyzny pozostały poza granicami dzisiejszej Polski. Bowiem to z tamtych terenów wywodzili się tacy Ojcowie Niepodległej jak Ignacy Paderewski, Józef Piłsudski czy Tadeusz Rozwadowski. Pamięć o nich przetrwała, jednak pamięć o lokalnych bohaterach Niepodległej z Wołynia, Podola, Ziemi Lwowskiej, Polesia czy Wileńszczyzny uległa i ciągle ulega zatarciu. Mamy niepowtarzalną szansę na przywrócenie pamięci o nich tam gdzie zamieszkali ich potomkowie i sąsiedzi: na Dolnym i Górnym Śląsku, Ziemi Lubuskiej, Warmii i Mazurach czy Pomorzu.
Zadaniem uczestników konkursu jest wybranie osoby odznaczonej Krzyżem lub Medalem Niepodległości (związanej z ich miejscowością, rodziną), zebranie informacji o bohaterze (zdjęcia, pamiątki, relacje krewnych, odnalezienie odznaczenia) oraz zaprezentowanie wyników swoich poszukiwań w formie plakatu edukacyjnego, filmu bądź vloga. Efekty pracy powinny zostać przedstawione społeczności lokalnej lub szkolnej.
Aby zainspirować młodzież szkolną do poszukiwań w swoich miejscowościach i środowiskach osób zasłużonych w walce o niepodległość, udostępniona zostanie baza osób odznaczonych Krzyżem i Medalem Niepodległości, umieszczona na specjalnej witrynie internetowej przygotowanej przez IPN – niezwyciezeni1918-2018.pl.
http://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html
Pragniemy zachęcić młodzież do własnych poszukiwań historycznych, których efektem będzie upamiętnienie lokalnych bohaterów.
Krzyż i Medal Niepodległości miały charakter odznaczenia wojskowego. Ustanowiono je rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 29 października 1930 roku w hołdzie osobom, które „zasłużyły się czynnie dla niepodległości Ojczyzny w okresie przed wojną światową lub podczas jej trwania, oraz w okresie walk orężnych polskich w latach 1918–1921, z wyjątkiem wojny polsko-rosyjskiej na obszarze Polski”.
Zgłoszenie uczestnictwa w konkursie następuje poprzez wypełnienie formularza rejestracyjnego na stronie internetowej konkursu niezwyciezeni1918-2018.pl w terminie do 31 marca 2018 r.
Z wyrazami szacunku
Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN we Wrocławiu:
Jerzy Rudnicki
e-mail:jerzy.rudnicki@ipn.gov.pl
tel:713269762
Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej
Instytut Pamięci Narodowej- KSZpNP
Depozyty żołnierzy PSZ na Zachodzie w Centralnym Archiwum wojskowym
Jerzy Rudnicki
W Centralnym Archiwum Wojskowym przechowywanych jest obecnie 1630 depozytów po oficerach, podoficerach i żołnierzach służących w czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.
Depozyty te wydawane są rodzinom i spadkobiercom tych żołnierzy. Aby móc odebrać depozyt należy przedstawić dokumenty potwierdzające jak najbliższy stopień pokrewieństwa ze zmarłym, np.: świadectwo urodzenia, metrykę chrztu, świadectwo ślubu, akt zgonu lub poświadczony notarialnie dokument potwierdzający prawną zdolność dziedziczenia po poległym. Depozyt może również zostać wydany osobie notarialnie upoważnionej przez prawnego spadkobiercę.
Przekazanie depozytu może nastąpić wyłącznie w siedzibie CAW po uprzednim okazaniu wymienionych dokumentów (z których wykonywane są kopie) oraz wypełnieniu protokołu przekazania.Miejsca urodzenia żołnierzy tworzą mapę II Rzeczypospolitej: Warszawa, Lwów, Wilno, Łódź, Sambor, Lublin,Kostopol a także małe miejscowości kresowe jak Warwolińce czy Wereszczaki. Większość żołnierzy 2 Korpusu rekrutowała się właśnie z kresów. Blisko 1000 nazwisk to szeregowi żołnierze. Wśród kadry zawodowej przeważają podoficerowie, chociaż jest także jeden pułkownik, kilku majorów i kapitanów. Dotychczas nie zlokalizowano miejsc pochówku 220 żołnierzy.
Wśród pamiątek znajdują się m.in. ordery i odznaczenia krajowe i zagraniczne (Virtuti Militari, Krzyże Walecznych, Krzyże Zasługi, Krzyże Pamiątkowe Monte Cassino), dokumenty wojskowe, prywatna korespondencja, fotografie, pocztówki, różańce. Depozyty te stanowią często jedyną pamiątkę dla rodzin i spadkobierców żołnierzy, którzy oddali życie w obronie Ojczyzny.
Lista nazwisk: http://caw.wp.mil.pl/pl/275.html
Osobą upoważnioną do udzielania informacji i wydawania depozytów jest pan Jerzy Siwiński z Pracowni Zbiorów Specjalnych CAW, tel. 261-813-883.
Odeszła Maria Zapart
W piątek 16 lutego odeszła Maria Zapart, zastępca przewodniczącego i sekretarz Zarządu Regionu Dolny Śląsk NSZZ "Solidarność", przewodnicząca Regionalnej Komisji Wyborczej.
Jeszcze niedawno z nią rozmawialiśmy, wspominaliśmy naszą wyprawę na Kresy. Dziś pozostał tylko żal i pustka po odejściu wspaniałej osoby i pocieszenie, że dobry Pan Bóg przytulił Ją do swego serca.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w środę 21 lutego br. o godz. 13.00 na cmentarzu przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu.
Sekretarz TMKK Andrzej Patuszyński
Poszukiwani mieszkańcy Wyrki
Dzień dobry:
Nazywam się Małgorzata Witko. Moi rodzice pochodzą z Kresów Wschodnich i historia tych rejonów zawsze była mi bliska. Moja mama, Irena (z domu Wawrzynowicz), pochodzi z Wyrki w woj. wołyńskim, a tata, Michał, z Dmuchawca w woj. tarnopolskim. Historia była w naszej rodzinie zawsze żywa - razem z rodzeństwem od dzieciństwa z zainteresowaniem słuchaliśmy wspomnień rodziców oraz dziadków.
Postanowiłam zawrzeć te i inne przekazy w książce poświęconej mieszkańcom Wyrki i jej najbliższych okolic. Obecnie gromadzę materiały na ten temat, skupiając się na wywiadach z żyjącymi świadkami wydarzeń jakie miały miejsce na tych terenach tuż przed wybuchem II Wojny Światowej, w jej trakcie i bezpośrednio po jej zakończeniu.
Wszystkich zainteresowanych tą tematyką zachęcam do odwiedzenia bloga, którego prowadzę na facebooku:
https://www.facebook.com/Historia-Wyrki-130217981110755/
Znajdą tam Państwo aktualne informacje o procesie tworzenia książki, a w przyszłości również materiały związane z Kresami Wschodnimi.
Pragnę zwrócić się z prośbą o pomoc, jeżeli ktoś z Państwa ma w rodzinie osoby związane z Wyrką - niezależnie czy są to mieszkańcy czy ich potomkowie - bardzo proszę o kontakt na adres e-mail: wyrka.historia@wp.pl
Bardzo chciałabym dotrzeć do możliwie jak największej liczby osób, by oddać w książce historię Wyrki taką, jaka była, by poprzez jej treść móc postawić swoisty pomnik wszystkim jej mieszkańcom.
Pozdrawiam - Małgorzata Witko
3 rocznica śmierci - msza w Świątnikach
Serdeczne „Bóg Zapłać” dla Ks. Zbigniewa Słobodeckiego, mieszkańcom Świątnik , koleżankom i kolegom z TMKK.
Andrzej Patuszyński sekretarz TMKK
Książka o Baryszu
Chciałbym poinformować o wydanej książce o tematyce kresowej napisanej przez moją mamę.
Książka nosi tytuł "Kresowy Barysz i okolice".
Stanisława Puchała, Kresowy Barysz i okolice, Sobótka 2017, ISBN 978-83-948540-0-3, kresowybarysz.smolec.pl
Książka zawiera między innymi obszerne relacje świadków ze zbrodni ludobójstwa jakich dopuścili się Banderowcy na mieszkańcach Barysza oraz okolicznych miejscowości.
Dodatkowe informacje o książce i możliwości jej zakupu można uzyskać na stronie: kresowybarysz.smolec.pl
Pozdrawiam,
Radek Puchała
PISARZE KRESOWI-cz.VI- JÓZEF IGNACY KRASZEWSKI
Anna Małgorzata Budzińska
O Kraszewskim mówi się : piewca Kresów, miłośnik Kresów, kronikarz Kresów itp. Takie określenia można znaleźć w wielu opracowaniach i to jest prawda- w wielu książkach opisuje on życie ludzi na Kresach, opowiada ich historie, zachwyca się krajobrazami, życiem na wsi. Są to ciekawe lektury, pisane z umiłowaniem tamtych ziem i ich historii.
Jednak poważny błąd robią ci, którzy biorą tę beletrystykę za lekcję historii. Nie można się uczyć historii z kart powieści. To zawsze jest indywidualny pogląd autora, jego odbiór miejsc i wydarzeń, jego interpretacja.
Mam przed sobą książkę Józefa Ignacego Kraszewskiego pt. „Wieczory wołyńskie” z 1859 roku wydaną w 2015 roku w cyklu Biblioteka „Wołanie z Wołynia” .
Wieczory wołyńskie
Pomnik w Niemilji na Wołyniu odnowiony.
Jerzy Rudnicki
Kończący się rok 2017 zmusza do podsumowań. Dziś kilka słów o jednym z najważniejszych projektów zrealizowanych przez TMKK w 2017 r, odnowieniu pomnika na masowym grobie w Niemilji.
Renowacja kaplicy i cmentarza w dawnych Prusach k. Lwowa.
W ostatnich dniach na cmentarzu w Jampilu (dawnych Prusach k. Lwowa) zakończył się pierwszy etap gruntownego remontu kaplicy fundacji Jana Strzembosza.
PISARZE KRESOWI cz.V - GRUPA POETYCKA WOŁYŃ
Anna Małgorzata Budzińska
Przedświąteczny nastrój jarmarku na wrocławskim Rynku, ludzie spacerują między stoiskami, wszędzie światełka, muzyka, smakołyki i mało kto z tego tłumu zauważył ważne wydarzenie tuż obok.
Na szczęście ci, których interesował ten temat nie musieli dowiadywać się o nim dopiero z plakatu na drzwiach, wiedzieliśmy wcześniej.
Kiedyś pisałam, że „Wrocław i Lwów to bratnie miasta”. To prawda, ale nie tylko Lwów. Wrocław pamięta i utrwala pamięć wielu miejsc kresowych, pamiętamy skąd przybywali nasi przodkowie.
Staramy się zachować i przekazać młodszym kulturę i sztukę dawnych Kresów Wschodnich.
11-11-2017 Święto Niepodległości we Wrocławiu
Barwy narodowe w oknach Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu
PISARZE KRESOWI CZ.IV – MARIA RODZIEWICZÓWNA
Anna Małgorzata Budzińska
Maria Rodziewiczówna jest mało znana współczesnym pokoleniom. Podobnie jak twórczość Heleny Mniszkówny tak i jej powieści zostały po wojnie objęte zapisem cenzury, zakazano ich publikacji i wycofano z bibliotek.
Nowym władzom nie w smak była tematyka, wstawki religijne i specyficzny patriotyzm lokalny. Cenzura PRL miała charakter prewencyjny, a więc eliminowała niepożądane treści przed ich publikacją w mediach według odgórnych zaleceń rządzącej partii.
Maria Rodziewiczówna
Dotarła do nas smutna wiadomość.
W dniu 25 sierpnia 2017 r. zmarł w Kołomyi nasz wieloletni współpracownik i przyjaciel Mirek (Mirosław Michajłowicz Kołt).
Był człowiekiem spokojnym i pracowitym.
Pracował z nami corocznie na cmentarzu w Kołomyi od samego początku naszej działalności tj. od 2010 roku. Wykonywał każdą pracę, nie unikał żadnego wysiłku fizycznego i był nam bardzo pomocny w każdej sprawie.
Włożył wiele energii i trudu w remont cmentarza kołomyjskiego.
Będzie nam Go bardzo brakowało!
Wieczny odpoczynek racz Mu dać Panie, a światłość wiekuista niuchaj Mu świeci…
żegnaj Przyjacielu!
Zbyszek Saganowski prosi o modlitwę za zmarłego
12 sierpnia 2017 - Radio Lwów
Witam
Zachęcam do posłuchania rozmowy wolontariuszy Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej w redakcji Radia Lwów podczas podróży do Kołomyi.
radiolwow.org/ostatnie-audycje/12.-sierpnia-2017
Serdecznie pozdrawiam
Zbigniew Saganowski
cdn zdjęć po rozwinięciu artykułu
PISARZE KRESOWI- CZ.III – LWÓW OCZAMI KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO I MARCINA SZCZEPAŃSKIEGO
Marcin Szczepański- zdjęcia ze Lwowa
Anna Małgorzata Budzińska- opracowanie
O Lwowie napisano już wiele książek, ale tak jak Makuszyński nie napisał nikt. Dodałam do tego zdjęcia Marcina i tak powstał nasz nietypowy przewodnik o Lwowie- podobny do komiksu o Koziołku Matołku, tylko zamiast rysunków Walentynowicza, mamy zdjęcia Szczepańskiego.
1.2.Lwów, Makuszyński i Marcin
Najpierw jednak parę słów o pisarzu kresowym Kornelu Makuszyńskim, pisarzu, który nade wszystko cenił dobroć.
Budowa pomnika w Kraśniku
NACJONALISTÓW UKRAIŃSKICH NA WOŁYNIU I KRESACH POŁUDNIOWO-WSCHODNICH II RZECZYPOSPOLITEJ W LATACH 1939-1947
Prosimy o wpłaty na budowę pomnika, będzie to akt współtworzenia pomnika z Waszej strony. DZIĘKUJEMY za każdą wpłatę.
Rachunek w PKOBP / przelew krajowy złotowy, konto bankowe: 49 1020 3235 0000 5302 0101 6351
/ przelew z zagranicy dla walut: PL 49 1020 3235 0000 5302 0101 6351
/ kod BIC ( SWIFT ):BPKOPLPW
Siedziba Komitetu – Centrum Kultury i Promocji 23-204 Kraśnik Al. Niepodległości 44 e-mail:wolyn@kultura.krasnik.eu
Zakładamy usytuowanie pomnika w obrębie istniejącego ronda w Kraśniku:RONDO PAMIĘCI OFIAR WOŁYNIA, lub w innej lokalizacji na terenie miasta.
„Do młodych”- Adam Asnyk (fragment)
„Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy
Choć macie sami doskonalsze wznieść;
Na nich się jeszcze święty ogień żarzy,
I miłość ludzka stoi tam na straży,
I wy winniście im cześć!„
“Testament” - Feliks Konarski (fragment)
… Lwów mam w pamięci i Wilno pamiętam
I jeszcze jedną tych dwojga siostrzyce;
Ziemię Wołyńską… to też ziemia święta,
Którą zorały wojny błyskawice.
Którą wiekami tratowały wrogi
Gdzie krew płynęła jak woda w Horyniu…
Nigdzie nie znajdziesz tyle polskich mogił
Dzięki Wam, dzięki Waszym wpłatom powstanie pomnik w Kraśniku, pomnik który potrzebny jest wszystkim Polakom.
Jeżeli popieracie nasze przedsięwzięcie to prosimy - przekażcie tego maila Tym, którzy również pozytywnie na niego odpowiedzą.
Celem naszego Komitetu jest zebranie środków finansowych, wybudowanie pomnika i rozwiązanie się.
Od początku do końca działamy tylko i wyłącznie społecznie tzn. bez żadnych wynagrodzeń.
W okolicach Kraśnika leży na polu piękny kamień- otoczak polodowcowy skandynawski Gnejs waży ok. 25 ton.
Kamień ten ma piękną fakturę i jest w kolorze krwisto – wrzosowym, bardzo pasujący do tematu pomnika.
Ma również swoją historię: w czasie wojny Niemcy chcieli zrobić z niego pomnik dla swojego inżyniera,
ale nie wydobyli go, według przekazu świadków czołgi zrywały liny. Wierzę, że czeka właśnie na nas.
Na tę chwilę nie znamy końcowej postaci pomnika, ale napisy na nim muszą odpowiadać prawdzie i zgodnie z nią muszą być nazwane.
Rzeźbę „Golgota Wschodu” wykonał przed laty kolega z naszego Komitetu a w ramach akcji
TVP3, Konsulatu w Łucku i Fundacji Niepodległości „Znicze dla Wołynia”
prowadzimy zbiórki w kościele, szkołach, przy cmentarzach a rzeźba ta uczestniczy z nami. Dlatego wykorzystałem ją do naszej prośby mailowej.
W ramach Komitetu prowadzimy szersze działania: wystawy, prelekcje spotkania z młodzieżą.
Pomnik w Kraśniku powinien stanąć, ponieważ umarli zobowiązują żywych.
Komitet: Czarosław Dębowczyk, dr Ewa Kędra-Załoga, dr Leon Popek, Roman Bubeła, Tomasz Saj, Jarosław Cybulak, Szczepan Ignaczyński.
74 rocznica zagłady wsi Czeski Malin na Wołyniu
7 osobowa delegacja Zarządu i członków Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu przebywała we wsi Novy Malin (Czechy) na zaproszenie Stowarzyszenia Wołyńskich Czechów i ich Przyjaciół.
POECI KRESOWI- cz.II
Anna Małgorzata Budzińska
Wszyscy znamy i cenimy twórczość niektórych pisarzy o rodowodach kresowych. Czytaliśmy Mickiewicza i wiele wiemy o romantyzmie. Czy jednak znany jest dla ogółu kresowy prekursor romantyzmu w Polsce?...
Cenimy bardzo kresowego Słowackiego , Kraszewskiego i Miłosza, jednak o twórcy poematu „Maria” mało kto słyszał…
Czytamy Dołęgę- Mostowicza, Mniszkównę i wielu innych, a Malczewskiego?... – znamy tylko spokrewnionego z nim malarza -Jacka Malczewskiego.
Słuchamy też chętnie Czesława Wydrzyckiego – Niemena, który cudownie wyśpiewał swoją tęsknotę za rodzinnymi stronami na Kresach. Jego piosenki to wysokiej klasy poezja. Czy znamy jednak Antoniego Malczewskiego?...
nad Niemnem