Trembowla, jej mieszkańcy - w historii i w oczach Kresowian

Anna Małgorzata Budzińska

Trembowla. Dziwna nazwa, ale nie dla wszystkich. W staroruskim języku „tierebiti” znaczy „karczować”. Ci którzy tam byli wiedzą, że miasto otoczone jest lasami i wszędzie mnóstwo zieleni. Żeby powstała ta miejscowość trzeba było wykarczować połać bujnego lasu, który tam był- stąd nazwa Trembowla.

Z tego miasta pochodziła pani Izabela Olejnik i dzięki zdjęciom z jej albumu możemy przyjrzeć się ówczesnym tam ludziom i okolicy.

1- Piknik pod zamkiem-na dole, pierwsza z prawej Izabela Olejnik

Semper Fidelis. Walki o Lwów 1918–1919” Wystawa

Wystawa zostanie otwarta 30 stycznia ,w środę o godzinie 11.00 na placu we Wrocławiu przed wejściem do budynku Dworca Głównego od ul.Józefa Piłsudskiego.Wystawa będzie prezentowana od 30 stycznia do 1 marca 2019 r.

Autorami plenerowej wystawy poświęconej 100. rocznicy polskiej obrony Lwowa są pracownicy Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej we Wrocławiu: dr Tomasz Gałwiaczek, dr Stanisław A. Bogaczewicz, dr Andrzej Olejniczak, dr Daniel Koreś, Stanisław Kiełb oraz Jerzy Rudnicki.

Projekt graficzny wystawy przygotował Michał Kogut, a autorami zdjęć militariów są Monika Mikuczewska oraz dr Andrzej Olejniczak.

Przy tworzeniu wystawy wykorzystano zdjęcia i dokumenty ze zbiorów wrocławskich: Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Muzeum Miejskiego oraz Muzeum Politechniki Wrocławskiej a także: Muzeum Wojska Polskiego, Muzeum Niepodległości, Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie oraz zbiory prywatne polskich rodzin.

Zaproszenie - 15-01-2018 - Wrocław

 

Zaproszenie - 13-01-2019 - Wrocław

NOWE FILMY z 2018

11-01-2018 - Serdecznie zapraszamy do naszego Kresowego Studia Filmowego, które prowadzi Andrzej Patuszyński - "Patucha"

W najbliższym czasie (są już TRZY CZĘŚĆI ), mają się ukazać kolejne filmy opisujące wydarzenia z tego roku.

Życzenia 2018

 

MY WROCŁAWIANIE- MY KRESOWIANIE

 Anna Małgorzata Budzińska

Jest taka znana piosenka ze słowami Andrzeja Waligórskiego, z muzyką Józefa Kani, której fragment brzmi:

„ Pan pyta: Skąd wy? Cóż za pytanie!
My wrocławianie, drogi panie, wrocławianie
Przystojni chłopcy, piękne panie
Mamy fason, styl i gest
My wrocławianie - tak jest!”

Kwesta na ratowanie cmentarzy

ZACHĘCAMY  DO DOKONYWANIA PRZELEWÓW NA KONTO TMKK WROCŁAW Z DOPISKIEM 'NA CMENTARZE KRESOWE"

TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW KULTURY KRESOWEJ
54-206 Wrocław, ul. Legnicka 65
KontoTowarzystwa: 90 1940 1076 3071 3666 0000 0000

Początek listopada to okres odwiedzin cmentarzy przez wielu ludzi, to czas Wszystkich Świętych i Zaduszek. Dni te kojarzą się dla wielu ze zniczem, z grobem bliskich osób, z cmentarzem, dla innych z wiązanką kwiatów, jeszcze dla innych z modlitwą i pamięcią o tych, którzy wyprzedzili nas w drodze do wieczności.

Całymi rodzinami udajemy się na cmentarze i nawiedzamy groby naszych bliskich, przyjaciół, rodziców, krewnych, znajomych, stawiając kwiaty, paląc znicze wierzymy, że ONI już cieszą się chwałą w domu Ojca Niebieskiego.


Tradycyjnie co roku Zarząd naszego Towarzystwa organizuje kwestę publiczną na rzecz ratowania cmentarzy na Kresach. W tym roku kwesta publiczna zgłoszona przez nas do MSWiA została zarejestrowana pod nr 2018/4499/OR. 1listopada kwestowaliśmy na wielu cmentarzach na terenie Dolnego Śląska i Opolszczyzny. Naszych wolontariuszy mogliśmy spotkać na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu oraz Cmentarzu Komunalnym w Brzegu na Opolszczyźnie.

MATKA POLKA- KRESOWE LOSY PANI MARII I JEJ RODZINY

Anna Małgorzata Budzińska

Panią Marię poznałam gdy była już u kresu swego ciężkiego żywota. Ostatnie lata mieszkała ze swoją córką Anną we Wrocławiu. To właśnie dwie córki pani Marii opowiedziały mi ich historię i udostępniły pamiątki- Anna i Welina.

Najpierw taka scenka:

Maria z córką Anną spacerują razem po osiedlu. Są to już lata 90 dwudziestego wieku. Córka prosi:
-Mamo podnieś głowę.
-Daj spokój- odpowiada Maria
-Mamo, czemu zawsze chodzisz ze spuszczoną głową?
-Żona wroga ludu nie może nosić wysoko głowy, nie może patrzeć ludziom w oczy. Nie wiesz?!

I staruszka drepcze dalej z głową schowaną między ramionami, patrząc w ziemię. Tak zawsze chodziła. Nie mogła się pozbyć tego przyzwyczajenia. Ona- niemal heroina, wychowująca sama szóstkę dzieci, ona- która przeszła przez piekło sowietów, wojny i powojennej drogi do socjalizmu- nie potrafi chodzić wyprostowana, z głową uniesioną do góry!.

A powinna. To, co ona dokonała dla swoich dzieci upoważnia ją do tego, a nawet predestynuje. Nie ona jedna to zniosła. Nasze Matki- Polki taki już miały los. Wyrośliśmy z pokolenia Matek- Polek. To one uratowały naszych rodziców- swoje dzieci przed zagładą, lub głodowa śmiercią. Brzmi to patetycznie, ale tak było. Dziadkowie wojowali, ginęli, walczyli za sprawę, - a matki walczyły o byt dla swoich dzieci. Bez nich nie byłoby nas. Tak też było z Marią.

1-Maria frasobliwa

Odsłonięcie Pomnika Pamięci w Żmigrodzie

W niedzielne popołudnie w uroczym miasteczku Żmigród, gdzie burmistrzem jest Robert Lewandowski, odbyła się uroczystość, zwieńczeniem której było odsłonięcie Pomnika Pamięci, na którym umieszczono replikę lwa z Cmentarza Obrońców Lwowa. Lew trzyma tarczę z napisem „Semper Fidelis”, czyli „Zawsze Wierny”.


To dewiza miasta Lwowa, wzór do naśladowania przez całą II Rzeczypospolitą, miasta które dało najmłodszego bohatera Orderu Virtuti Militari, mówił podczas uroczystości Jerzy Rudnicki, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej oraz inicjator postawienia pomnika w tym mieście.

75 Rocznica Ludobójstwa na Wołyniu - obchody w Warszawie

W dniu 8 lipca 2018 r. delegacja Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej w składzie: Prezes Ryszard Marcinkowski, Skarbnik Janina Wolsztyniak, Edward Skiba i Maria Konarzewska, wzięła udział w uroczystościach przy Grobie Nieznanego Żołnierza i Mszy Świętej w Katedrze Polowej w Warszawie.

Uroczystości odbyły się z okazji 75 Rocznicy Ludobójstwa na Wołyniu zorganizowane przez Społeczny Komitet Obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa Polaków na Kresach Wschodnich, pod honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego. Zapraszamy na fotorelację z tych Uroczystości.

21 lipca w Novy Malin koło Sumperka (Olomucky Kraj, Republika Czeska)

Spotkajmy się na mszach w kościele Św.Andrzeja Boboli w Miliczu

Renowacja kaplicy i cmentarza w Prusach k. Lwowa

Do kraju powróciła grupa mieszkańców powiatu brzeskiego, na czele z przewodniczącym Koła TMKK w Brzegu Eugeniuszem Szewczukiem, którzy w Jampilu (dawne Prusy k. Lwowa) porządkowała teren cmentarza, na którym ma powstać lapidarium.

Znicze pamięci 2017 – opóźniona relacja

 Zbyszek Saganowski

Fot. 1 Kwatera Orląt Lwowskich na cmentarzu na Łyczakowie


Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej zorganizowało wyjazd na Ukrainę, który odbył się w dniach 03- 06.11.2017 r. Niestety niniejsza relacja z wyjazdu powstała dopiero w kwietniu 2018 r.

Głównym celem podróży było dotarcie do remontowanych od lat przez Towarzystwo cmentarzy w Zimnej Wodzie, Starym Siole i Kołomyi, aby okazać pamięć o naszych, pochowanych tam przodkach, poprzez zawiezienie i zapalenie na mogiłach zniczy oraz modlitwę.

Informacja z Walnego Zgromadzenia Członków

 20 kwietnia 2018 r. we Wrocławiu w siedzibie Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej odbyło się Walne Zgromadzenie Członków.
Była to realizacja uchwały nr. 4 Zarządu Głównego TMKK z 26.03.2018 r.

Walne Zgromadzenie otworzył Prezes Zarządu Ryszard Marcinkowski. Zgodnie ze statutem powołano Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia, Komisję Mandatowo-Skrutacyjną i Komisję Uchwał i Wniosków. Zatwierdzono regulamin  i porządek zebrania.

Następnie przedłożono sprawozdania :

- Członek Komisji Rewizyjnej Pan Wenancjusz Kowalski, z działalności Komisji Rewizyjnej i wnioski na Walne Zgromadzenie TMKK.
- Skarbnik TMKK Pani Janina Wolsztyniak, sprawozdanie finansowe za 2017 r.
- Sekretarz TMKK Pan Andrzej Patuszyński, sprawozdanie z działalności Zarządu Głównego TMKK za 2017 r.
- Wiceprezes TMKK- przewodniczący koła Wrocław Pan Zbigniew Saganowski, sprawozdanie z działalności koła Wrocław za 2017 r.
- Przewodniczący koła Brzeg Pan Eugeniusz Szewczuk, sprawozdanie z działalności koła Brzeg za 2017 r.

Zaproponowano plan pracy na 2018 r.

Po dyskusji zatwierdzono  uchwały Walnego Zgromadzenia. Zatwierdzono sprawozdania , plan pracy na 2018 r.

Na zakończenie Prezes TMKK Pan Ryszard Marcinkowski podziękował wszystkim za dobrą pracę, i życzył wytrwałości na następny rok.

Szczegółowe informacje zamieszczamy na naszej stronie w zakładce Dokumenty TMKK.

MICHAŁ BOYM- PODRÓŻNIK Z KRESÓW

Anna Małgorzata Budzińska

Coraz więcej odkrywamy kresowych ciekawostek i historii. Mamy teraz o wiele większe możliwości dzięki internetowi i łatwemu dostępowi do informacji. Dziwi mnie jednak, że nie uczono nas w szkole o wielu ciekawych i wybitnych ludziach z Kresów.

Na przykład Michał Boym- zaledwie garstka osób zdaje sobie sprawę z jego niezwykłych dokonań, a szkoda, bo to ciekawa historia.
Zacznę jednak od kaplicy.

Jest we Lwowie piękna renesansowa kaplica znajdująca się przy katedrze łacińskiej. Zwiedzając Lwów nie sposób jej pominąć. W przewodnikach występuje najczęściej jako kaplica Boimów, ale przed wojną powszechnie nazywano ja Ogrojcową lub po prostu Ogrójcem.

1-kaplica Boimów fot. A. Nowak

Barkowo 03-05-2018 Zapraszamy na uroczystości !

 

27-04-2018 spotkanie w Wiszni Małej

 

Wspomnienia Jana Lisa z Podkarmienia, Palikrów

Józef Piątkowski

Zimową nocą w roku 1943 a może 1944 (dokładnie nie pamiętam) z polskiej kolonii Zarudzie (odległość około jednego kilometra ) do wsi Palikrowy przybiegł chłopak. Miał około szesnastu lat. Jego dom rodzinny napadli Banderowcy. Jemu udało się uciec.

Walne Zgromadzenie w dniu 20.04.2018 r. o godzinie 17:00

JAJKO- SYMBOL ŻYCIA I… UKRAIŃSKIEJ POMOCY

 Anna Małgorzata Budzińska

Niedługo Święta Wielkanocne.
Oprócz religijnych rozważań nasuwają mi się i inne refleksje.

-Wielkanoc 1943 roku w Janowej Dolinie i opowieści o tym mojej babci i mamy… spalona wioska…rzeź… okrucieństwo bandy ukraińskiej. Nie ma miejsca na Święconkę, na wielkanocne jajko…Śmierć!

Zdj.1 jajka na paterze

Niezwyciężeni 1918–2018. Pokolenia Niepodległej

Szanowni Państwo!

Upamiętnienie osób zasłużonych w walce o suwerenną Rzeczpospolitą, odznaczonych przed 1939 rokiem Krzyżem lub Medalem Niepodległości – to idea ogólnopolskiego konkursu „Niezwyciężeni 1918–2018. Pokolenia Niepodległej”, przygotowanego przez Instytut Pamięci Narodowej w ramach Obchodów Stulecia Niepodległości Polski.

Szczególnie ważna jest to idea dla wszystkich środowisk kresowych, których małe ojczyzny pozostały poza granicami dzisiejszej Polski. Bowiem to z tamtych terenów wywodzili się tacy Ojcowie Niepodległej jak Ignacy Paderewski, Józef Piłsudski czy Tadeusz Rozwadowski. Pamięć o nich przetrwała, jednak pamięć o lokalnych bohaterach Niepodległej z Wołynia, Podola, Ziemi Lwowskiej, Polesia czy Wileńszczyzny uległa i ciągle ulega zatarciu. Mamy niepowtarzalną szansę na przywrócenie pamięci o nich tam gdzie zamieszkali ich potomkowie i sąsiedzi: na Dolnym i Górnym Śląsku, Ziemi Lubuskiej, Warmii i Mazurach czy Pomorzu.

Zadaniem uczestników konkursu jest wybranie osoby odznaczonej Krzyżem lub Medalem Niepodległości (związanej z ich miejscowością, rodziną), zebranie informacji o bohaterze (zdjęcia, pamiątki, relacje krewnych, odnalezienie odznaczenia) oraz zaprezentowanie wyników swoich poszukiwań w formie plakatu edukacyjnego, filmu bądź vloga. Efekty pracy powinny zostać przedstawione społeczności lokalnej lub szkolnej.

Aby zainspirować młodzież szkolną do poszukiwań w swoich miejscowościach i środowiskach osób zasłużonych w walce o niepodległość, udostępniona zostanie baza osób odznaczonych Krzyżem i Medalem Niepodległości, umieszczona na specjalnej witrynie internetowej przygotowanej przez IPN – niezwyciezeni1918-2018.pl.

http://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html

Pragniemy zachęcić młodzież do własnych poszukiwań historycznych, których efektem będzie upamiętnienie lokalnych bohaterów.

Krzyż i Medal Niepodległości miały charakter odznaczenia wojskowego. Ustanowiono je rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 29 października 1930 roku w hołdzie osobom, które „zasłużyły się czynnie dla niepodległości Ojczyzny w okresie przed wojną światową lub podczas jej trwania, oraz w okresie walk orężnych polskich w latach 1918–1921, z wyjątkiem wojny polsko-rosyjskiej na obszarze Polski”.

Zgłoszenie uczestnictwa w konkursie następuje poprzez wypełnienie formularza rejestracyjnego na stronie internetowej konkursu niezwyciezeni1918-2018.pl w terminie do 31 marca 2018 r.

Z wyrazami szacunku

Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN we Wrocławiu:


Jerzy Rudnicki
e-mail:jerzy.rudnicki@ipn.gov.pl
tel:713269762
Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej
Instytut Pamięci Narodowej- KSZpNP

Depozyty żołnierzy PSZ na Zachodzie w Centralnym Archiwum wojskowym

Jerzy Rudnicki

W Centralnym Archiwum Wojskowym przechowywanych jest obecnie 1630 depozytów po oficerach, podoficerach i żołnierzach służących w czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie.

Depozyty te wydawane są rodzinom i spadkobiercom tych żołnierzy. Aby móc odebrać depozyt należy przedstawić dokumenty potwierdzające jak najbliższy stopień pokrewieństwa ze zmarłym, np.: świadectwo urodzenia, metrykę chrztu, świadectwo ślubu, akt zgonu lub poświadczony notarialnie dokument potwierdzający prawną zdolność dziedziczenia po poległym. Depozyt może również zostać wydany osobie notarialnie upoważnionej przez prawnego spadkobiercę.

Przekazanie depozytu może nastąpić wyłącznie w siedzibie CAW po uprzednim okazaniu wymienionych dokumentów (z których wykonywane są kopie) oraz wypełnieniu protokołu przekazania.Miejsca urodzenia żołnierzy tworzą mapę II Rzeczypospolitej: Warszawa, Lwów, Wilno, Łódź, Sambor, Lublin,Kostopol a także małe miejscowości kresowe jak Warwolińce czy Wereszczaki. Większość żołnierzy 2 Korpusu rekrutowała się właśnie z kresów. Blisko 1000 nazwisk to szeregowi żołnierze. Wśród kadry zawodowej przeważają podoficerowie, chociaż jest także jeden pułkownik, kilku majorów i kapitanów. Dotychczas nie zlokalizowano miejsc pochówku 220 żołnierzy.

Wśród pamiątek znajdują się m.in. ordery i odznaczenia krajowe i zagraniczne (Virtuti Militari, Krzyże Walecznych, Krzyże Zasługi, Krzyże Pamiątkowe Monte Cassino), dokumenty wojskowe, prywatna korespondencja, fotografie, pocztówki, różańce. Depozyty te stanowią często jedyną pamiątkę dla rodzin i spadkobierców żołnierzy, którzy oddali życie w obronie Ojczyzny.

Lista nazwisk: http://caw.wp.mil.pl/pl/275.html

Osobą upoważnioną do udzielania informacji i wydawania depozytów jest pan Jerzy Siwiński z Pracowni Zbiorów Specjalnych CAW, tel. 261-813-883.

Odeszła Maria Zapart

W piątek 16 lutego odeszła Maria Zapart, zastępca przewodniczącego i sekretarz Zarządu Regionu Dolny Śląsk NSZZ "Solidarność", przewodnicząca Regionalnej Komisji Wyborczej.

Jeszcze niedawno z nią rozmawialiśmy, wspominaliśmy naszą wyprawę na Kresy. Dziś pozostał tylko żal i pustka po odejściu wspaniałej osoby i pocieszenie, że dobry Pan Bóg przytulił Ją do swego serca.

Uroczystości pogrzebowe odbędą się w środę 21 lutego br. o godz. 13.00 na cmentarzu przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu.

Sekretarz TMKK Andrzej Patuszyński