Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap – dzień 6

Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap – dzień 6

Czwartek (16.09.2021) to kolejny dzień prac w Zimnej Wodzie.

Dopisująca pogoda pozwala nadal pracować na otwartej przestrzeni, więc korzystamy z tego dobrodziejstwa i porządkujemy mogiły na zimnowodziańskim cmentarzu.

W dniu dzisiejszym zespół wolontariuszy powiększył się o 3 harcerzy ze Lwowa (Diana, Marian i Sebastian) i panią Marię – parafiankę z Zimnej Wody.

Fot. 1. Harcerze ze Lwowa usuwają chwasty i porządkują mogiłę Franca Ołacza

Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap – dzień 5

Dzisiaj (15.09.2021) rozpoczęliśmy pracę na cmentarzu w Zimnej Wodzie.

Z zaległych planów należało dokończyć prace przy remontowanym 2 lata temu grobowcu za kaplicą, z lewej strony.

Jest to wielki grobowiec naziemny, na którym brakuje jakichkolwiek napisów lub tablic pozwalających zidentyfikować pochowane w nim osoby.

Narożniki stropów zniszczył czas i warunki atmosferyczne i przy ostatnich działaniach przy tym grobowcu, w 2019 roku, zdołaliśmy nadlać brakujący w jednym narożniku strop na grubość kilku cm i uzupełnić „gzyms” w drugim narożniku.

Nie zdążyliśmy wówczas dolać stropu do wymaganej wysokości tj. na grubość taką jaką ma pozostała jeszcze część pokrywy grobowej.

Fot. 1 Stan grobowca przed obecnymi działaniami (widoczny z prawej i lewej strony narożnik wymaga dolania masy betonowej do wysokości istniejącej jeszcze, jako pierwotna, środkowej części, z utworzeniem gzymsu)

Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap – dzień 4

Fot. 1 Poranne niebo nad cmentarzem w Starym Siole

Wtorek (14.09.2021), to zakończenie działań tego etapu na cmentarzu w Starym Siole.

Po wczorajszym ulewnym deszczu pogoda poprawiła się i choć rano było bardzo pochmurnie to deszcz nie padał i można było przystąpić do pracy.

Ze względu na te opady podłoże całego cmentarza (trawa, zorośla) było bardzo mokre więc po paru minutach wszystkim chlupało w butach, ale późniejsze rozpogodzenie pozwoliło nam jakoś przetrwać.

Poranne oględziny wczorajszych prac uspokoiły wszystkich gdy okazało się, że deszcz nie wypłukał malowań ani impregnatu. Można więc było kontynuować prace kosmetyczne przy pomnikach.

Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap – dzień 3

Poniedziałek (13.09.2021), kolejny dzień pracy w Starym Siole

Ze względu na zapowiadaną na popołudnie burzę spieszymy się z malowaniem i impregnacją, aby zdążyć przed opadami deszczu i ewentualnie zakryć wymalowane elementy.

Agnieszka maluje jedną stronę krzyża z 1830 r., Maciek drugą, a Przemek, po bezowocnych poszukiwaniach szpikulcem w ziemi brakujących górnych fragmentów krzyża, rozpoczął malowanie płyt w lapidarium.

Fot. 1 Agnieszka maluje napis z jednej strony…

Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap – dzień 2

Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap – dzień świąteczny

Dziś niedziela (12.09.2021), dzień wolny od pracy, dzień wypoczynku.

Wolontariusze spędzili dzień dzisiejszy w duchu historyczno-patriotycznym, ale także wypoczynkowym.

Po porannych „powinnościach” (śniadanie, udział we mszy św. u św. Mikołaja w Bóbrce) udaliśmy się do Lwowa.

Tutaj pierwszym punktem pobytu było wstąpienie na Wzgórza Wuleckie, gdzie poświęciliśmy chwilę zadumy nad losem Profesorów Polskich uczelni lwowskich, oddając hołd i ustawiając biały i czerwony znicz przy pomniku ku czci pomordowanych tam 4 lipca 1941 roku przez hitlerowców profesorów i ich rodzin, które z nimi aresztowano.

Fot. 1 Agnieszka ustawia biały i czerwony znicz przy Pomniku Profesorów

Przykre i smutne refleksje.

Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap – dzień 1

Fot. 1 Widok lapidarium w Starym Siole (sprzęt przyciągnięty, czas zacząć pracę)

Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej, w ramach 2-giego etapu tegorocznej akcji remontu cmentarzy kresowych, kontynuuje prace z lat poprzednich, w miejscowościach Stare Sioło i Zimna Woda.

Grupa wolontariuszy przebywa od 10.09.2021 na Ukrainie i przez kolejne dni będzie pracować na tych cmentarzach.

Dziś (sobota – 11 września) rozpoczęliśmy od działań na cmentarzu w Starym Siole.

Ratujemy cmentarze kresowe 2021 – drugi etap

Fot. 1 Widok cmentarza w Starym Siole z przeciwległego wzgórza
(cmentarz po lewej stronie drogi, w tle kościoła

Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej realizuje drugi etap tegorocznej (2021 r.) akcji remontu i porządkowania cmentarzy kresowych na Ukrainie poprzez wyjazd grupy wolontariuszy w okresie 10 - 19.09.2021 r. w okolice Lwowa.

Będziemy tam kontynuować wieloletnie nasze działania na cmentarzach w Starym Siole i Zimnej Wodzie.

Akcja możliwa jest dzięki wydatnemu dofinansowaniu otrzymanemu z Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, w ramach programu dotacyjnego „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat 2021”.


Przy gromadzeniu wymaganego wkładu własnego, oprócz życzliwych tej sprawie osób prywatnych, pomaga nam również i w tym roku firma „Ubojnia Rytel”.


Wszystkim darczyńcom bardzo serdecznie dziękujemy, gdyż dzięki temu wsparciu możemy kontynuować nasze działania na Kresach.

W miejscowości Stare Sioło od kilku lat tworzymy lapidarium, umieszczając w nim elementy pomnikowe, które zostały tam zwiezione i złożone w pobliżu ogrodzenia, podczas likwidacji w końcówce XX wieku innego cmentarza rzymsko-katolickiego.

Odnalezione tam, w wysokich chwastach i zaroślach elementy posiadały jeszcze w miarę czytelne napisy świadczące o polskim pochodzeniu osób, które pierwotnie pod nimi spoczywały.

Tak więc postanowiliśmy podjąć akcję ich wydobywania i ustawiania na odpowiednio przygotowanym skrawku tego cmentarza, aby przywrócić pamięć o dawnych mieszkańcach tej miejscowości, a naszych polskich przodkach.


Fot. 2. Lapidarium na cmentarzu w Starym Siole (wygląd w październiku 2020)

2021 - dzień jedenasty - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

 Zbyszek Saganowski

Kołomyja – dzień 11

To ostatni intensywny dzień pracy. Dzisiaj było rekordowe tempo wszystkich prac wolontariuszy.

Podnoszenie pomników, malowanie, impregnowanie, prace konserwatorskie, wykańczanie prac przy dużych grobowcach, a i tak wiele elementów, które wykopaliśmy i odczyściliśmy nie zdążyliśmy poustawiać na właściwe miejsce.

Chcemy je jutro zakonserwować preparatem ochronnym, aby przetrwały w możliwie nie pogorszonym stanie do ewentualnych kolejnych działań w przyszłości.

Część osób deklaruje chęć i gotowość kolejnego przyjazdu, ale będzie to wszystko zależeć od sytuacji pandemiczno-granicznej, a także oczywiście od pozyskania koniecznych na wyjazd funduszy. Zobaczymy.

Rano, z polecenia pana mera miasta, przyjechał traktorek z przyczepą, na który załadowaliśmy wszystkie worki ze śmieciami, które ustawione były w kilku punktach cmentarza i wywiózł je w przeznaczone do odbioru odpadów miejsce.

Otrzymaliśmy również informację, że odpowiednia ekipa przyjedzie ze sprzętem do zrąbkowania gałęzi i wszystkie stert suchych gałęzi zostaną przerobione i usunięte poza cmentarz.

Bardzo dziękujemy włodarzowi miasta panu Bohdanowi Stanisławskiemu za decyzję o pomocy.

W dniu dzisiejszym anioł od Josephy Lutz „otrzymał” brakujący spory fragment lewego skrzydełka, który został odnaleziony w ziemi nieopodal grobowca.

Konserwator Jola dokleiła go z wielką starannością, uzupełniła brakujące w połączeniu fragmentu z całością ubytki, a także dokomponowała brakujące fragmenciki nosa i policzka. Jutro figurę i zrekonstruowaną kolumnę zaimpregnujemy, aby chronić je przed wpływami atmosferycznymi i biologicznymi.

Córka Rosnerów otrzymała w prezencie swobodnie zalegającego aniołka, postać świętego została ustawiona na postumencie, Heime uzyskał podstawę i został wreszcie postawiony do pionu. Podstawę i pionowe ustawienie otrzymał również kpt. 49 H.P.S. Giziewicz.

Szereg kolejnych pomników został podniesiony z ziemi i ustawiony na podstawie.

Wszystkie te elementy zostały wcześniej umyte i pomalowane, a jutro będą zaimpregnowane.

Przed nami jutrzejszy, ostatni dzień prac na cmentarzu, który przeznaczymy na końcowe prace kosmetyczne (malowanie, impregnacja, porządki) i najmniej przyjemne czynności – czyszczenie i pakowanie ogromnej ilości sprzętu

- anioł z doklejonym fragmentem lewego skrzydła i uzupełnionym nosem oraz policzkiem

- figura świętego zacznie wędrować na postument


- wykopany z ziemi fragment tabliczki żeliwnej


- święty w pełnej krasie

2021 - dzień dziesiąty - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

 Zbyszek Saganowski

Środa – 11 sierpnia 2021, to już końcówka prac wolontariuszy na rzymsko-katolickim cmentarzu w Kołomyi.

Dzień bardzo intensywnych prac. Trwa jeszcze naprawianie szkód po zwaleniu się drzewa w rejonie grobowców Lutz i Kosowskich.

U Lutz zatynkowaliśmy ściany w miejscach uzupełnień cegłami, u Kłosowskich także zostały zatynkowane miejsca zamurowanych ścian oraz osadzony kryż wieńczący pomnik.

Za nimi, uszkodzony przez to samo drzewo grobowiec, który nie ma żadnych tablic lub napisów, a część komory grobowej została oderwana od całości, został naprawiony i czeka na wykończenie murarskie. Zostało przyklejone kilka krzyży lub ich elementów, a także osadzona „popielnica” na pomniku Maramoroszów.

Pędzimy z malowaniami i impregnacją pomników oraz myjemy kolejne elementy nagrobne.

Pani konserwator ma pełne ręce roboty przy wypełnianiu połączeń zestawianych przez kolegów elementów oraz uzupełnianiu ubytków w kamieniu. Niezależnie od tego konsultuje na bieżąco pojawiające się problemy i wątpliwości.

Pozostał jeszcze jeden dzień na intensywne prace, a później prace kosmetyczne, pakowanie sprzętu i powrót do domów. Znów czasu za mało w stosunku do potrzeb.

- doklejanie ułamanej części krzyża u Izabeli Kozakiewicz

- na pomniku Kłosowskich osadzamy krzyż


- grobowiec sąsiadujący z Kłosowskimi także uległ uszkodzeniu przez upadające drzewo i wymaga poważnej naprawy


- 2 dni zbierania śmieci w małym obszarze przed kaplicą i 10 wielkich worków pełnych


ciąg dalszy zdjęć z niedzieli można zobaczyć po rozwinięciu tego artykułu

Wszystkie relacje znajdują się w zakładce odnośnie Kołomyi, Zimnej Wodzie i Starym Siole i pod tym linkiem.

2021 - dzień dziewiąty - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

 Zbyszek Saganowski

Od rana uwijamy się żeby zrobić jak najwięcej, ale wciąż pracujemy w rejonie kaplicy odnawiając napisy na pomnikach, które po kilku latach są już mniej czytelne oraz wydłubujemy z ziemi różne kawałki kamienne, które udaje się jakoś zidentyfikować i zestawiać. Dzięki tym „odkrywkom” uzupełniliśmy nasz zasób inwentaryzacyjny pochówków o kilka kolejnych nazwisk.

Gonimy też (jeszcze niestety) z zestawianiem grobowca Kłosowskich, przy którym dostawiliśmy czwartą ćwiartkę i osadziliśmy wszystkie elementy pod osadzenie krzyża. Pozostaje jeszcze osadzić krzyż i wypełnić zaprawą cementową łączenia komory grobowej.

Krzyż Dzierzkowskich otrzymał betonową podstawę stabilizującą, a krzyż Turzańskiego ma uzupełnione wszystkie szczeliny i ubytki w łączeniach elementów i styku z podstawą betonową, aby nie penetrowała go woda i nie rozsadzał mróz. Po końcowym wymyciu oba krzyże otrzymają impregnację.

Wiele umytych elementów czeka na sklejenie i malowanie tylko czy zdążymy?

- Dzierzkowscy stoją twardo na ziemi

- Ostatnia ćwiartka komory grobowej Kłosowskich ruszyła w pożądanym kierunku


- Z uwagi na wielki ciężar i posiadany nie w pełni wystarczający do takiej operacji sprzęt praca idzie ciężko i po małym kawałku


-Jakoś udało się „dowlec” ćwiartkę do trzech wcześniej zestawionych, jednak nie udało się całkiem zestawić elementów na styk i pozostałe szczeliny uzupełnimy mieszanką betonową

2021 - dzień ósmy - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

Zbyszek Saganowski

Kołomyja – dzień ósmy

Dzisiaj już rozpoczęła się walka z czasem. Minął półmetek pobytu i należy kończyć najważniejsze i najpoważniejsze prace.
Z niemałym trudem udało nam się dostawić trzecią ćwiartkę grobowca Kłosowskich.

Zaczęliśmy stabilizować w podłożu krzyż Dzierzkowskich i odrobinę otynkowaliśmy uzupełnianą wyrwę w grobowcu Lutz. Brygada pod wodzą Sebastiana osadziła również krzyż Jędrzeja Turzańskiego w podstawie i „popielnicę” na pomniku Emilii Volskiej i wykonała inne czynności wynikające z bieżących potrzeb.

Zostały umyte kolejne pomniki lub ich elementy i część z nich otrzymała odnowione napisy. Niestety nadal „siedzimy” w „starym” obszarze cmentarza i nie możemy pójść w nowe pole.

Dziś czynności porządkowe wykonywali mieszkańcy Kołomyi Lila, pani Halina z córką Sofiją, pani Żanna z synem oraz kilku chłopców z sąsiedztwa.

Nadal odbywało się koszenie chwastów, które wykonywali panowie Bolek i Włodzimierz.

Szczęśliwie kropiący przed południem deszczyk poszedł sobie w bok i można było swobodnie pracować.

Drodzy Wolontariusze dziękuję Wam za dzisiejszy - Ciężar ponad jednej tony opornie, ale idzie do przodu

-Ćwiartka grobowca Kłosowskich ruszyła w docelowe miejsce

- Krzyż Turzańskiego wędruje na swoje miejsce


- Konserwatorskie uzupełnianie ubytków w połączeniach elementów z piaskowca


- Ciężar ponad jednej tony opornie, ale idzie do przodu


Wszystkie relacje znajdują się w zakładce odnośnie Kołomyi, Zimnej Wodzie i Starym Siole i pod tym linkiem.

2021 - niedziela - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

Zbyszek Saganowski

Kołomyja 2021 – dzień odpoczynku Niedziela 08.08.2021. W dniu tym wyruszyliśmy na zwiedzanie i poznawanie regionu trasą: Kołomyja – Gwoździec – Horodenka – Nirkiw (Czerwonogród) - Zaleszczyki – Śniatyń – Kołomyja.

Przy bardzo słonecznej, upalnej pogodzie mieliśmy bardzo dobrą widoczność (przejrzystość powietrza), więc podczas jazdy mogliśmy oglądać krajobraz w pełnej okazałości.

Wrażenia z podróży pokażą w wielkim skrócie fotografie.

- Gwoździec – kościół pw. Św. Antoniego – żal patrzeć jak jego stan ulega stałemu pogorszeniu. Spękane mury i sklepienia budzą obawę o własne bezpieczeństwo i bezpieczeństwo samej budowli.


- Gwoździec – kościół, ołtarz główny



- Cmentarz w Gwoźdźcu – nie ma już systematycznej dbałości o wykaszanie zieleni – jak było jeszcze kilka lat temu i widać na nim tylko najwyższe (ponad 2 m wysokości) pomniki nagrobne.

2021 - dzień siódmy - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

 Zbyszek Saganowski

Kołomyja - dzień siódmy

- Maramoroszowie ustawieni na postumencie

Dzisiaj, rankiem "wyskoczyliśmy" na krótki wypad do Kosowa, na huculski bazar. Po zrobieniu zakupów powróciliśmy prosto na cmentarz i kontynuowaliśmy prace remontowe.

Udało się dziś złożyć i zamocować , do wylanej wczoraj betonowej podstawy, elementy z piaskowca stanowiące postument pod krzyż Jędrzeja Turzańskiego, wykonaliśmy "przeprowadzkę" Maramoroszów", nasadziliśmy kilka elementów na pierwotne miejsca w pomnikach, do których należały, zamocowaliśmy odnowiony krzyż Macieja Sanojcy na jego podstawę, a także dokonaliśmy malowań na kilku kolejnych pomnikach.

Myślę, że cały tydzień roboczy pracy na cmentarzu dał wszystkim uczestnikom wyjazdu, pomimo dużego wyczerpania fizycznego, także satysfakcję z efektów swojej (wspólnej naszej) pracy. Dziś przyszło na cmentarz kilku chłopców z sąsiedniego bloku, którzy zaciekawieni byli naszą obecnością. Udało nam się (jak kilka lat temu) zachęcić ich do - krótkiej wprawdzie, ale zawsze jednak - pracy na cmentarzu.

Poprosiliśmy aby wyzbierali trochę suchych gałęzi i odłamków szklanych. Chłopcy dostali oczywiście rękawice i wiadro i trochę. popracowali. Jasne, że czekały na nich w nagrodę słodycze, które przyjęli z dużą radością. Najważniejszy jednak nie jest w tej pomocy efekt, ale sam fakt, ze chłopcy (może?) wyniosą z tego jakąś naukę.

Tak kończy się tydzień kalendarzowy naszej pracy i pobytu w Kołomyi. Jutro objedziemy region, zwiedzając m.in. Gwoździec, Horodenkę, Czortków i Zaleszczyki. A nuż uda się zamoczyć nogi w Dniestrze(?).

Jeszcze raz chcę podziękować wszystkim darczyńcom finansowym i rzeczowym ( w tym Instytutowi "POLONIKA" i firmie "RYTEL") za wsparcie tegorocznej akcji, a także wszystkim życzliwie "kibicującym" i interesującym się naszymi działaniami

na zdjęciach:


- huculski targ w Kosowie - sery


- Kosów - sroczki


- podstawa krzyża Turzańskiego ułożona na podłożu betonowym

Wszystkie relacje znajdują się w zakładce odnośnie Kołomyi, Zimnej Wodzie i Starym Siole i pod tym linkiem.

2021 - dzień szósty - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

Zbyszek Saganowski

Kołomyja - dzień szósty.



krzyż Jędrzeja Turzańskiego oczekuje osadzenia na postumencie

Dziś, po wczorajszej wieczornej ulewie i burzy, na szczęście nie zastaliśmy na cmentarzu szkód.

Napisy świeżo malowane na pomnikach zostały, impregnat także z nich nie spłynął. Składanych komór grobowych Lutz i Kłosowskich nie podmyło, więc kontynuowaliśmy prace zgodnie z planem.

Udało się dziś dostawić drugą "ćwiartkę" grobowca Kłosowskich i połączenie części wypełnić papką cementową oraz podbetonować ubytki od dołu. Czas pokaże czy to nie odpadnie przy dostawianiu kolejnych, już cięższych części(?). Za 2 dni powrócimy do tej komory i spróbujemy dodać trzecią "ćwiartkę".

Ruszyło także ustawianie powalonego przez drzewo krzyża Dzierzkowskich (jednego z najstarszych obiektów - 1808 rok!). Po umyciu, podniesieniu i wstępnym ustawieniu podstawy, krzyż "wjechał" w tą podstawę i został zacementowany. Po utwardzeniu łaczenia poprawimy posadowienie, aby było stabilne i krzyż otrzyma impregnację.

Drugi krzyż powalony obok przez to samo drzewo - Jędrzeja Turzańskiego - został całkowicie pozbawiony mocowania do podstawy, wobec czego dziś wykonaliśmy fundament z gruzu i betonu, na którym spocznie za 2 dni całość.

Konserwator Jola "dopieściła" aniołka u Haluni i wyryła resztę liter w napisie Chodorowskich, przygotowując do malowania, a także wykonywała inne prace konserwatorskie.

Wolontariusze kontynuowali mycie pomników i malowanie napisów, a panowie Bolek i Włodek nadal kosili chwasty.
Dzień szósty prac na cmentarzu minął pracowicie i efektywnie, choć należy przyznać z bólem serca, że nadal nie możemy pójść w dalszy, nowy obszar cmentarza, gdyż "grzebiemy" się w tym co już było robione w poprzednich latach.

Niestety przyroda jest od nas silniejsza i wszystkie szkody burzowe musimy "odpracować".

Dziękuję wszystkim wolontariuszom (miejscowym i tym z Polski) za 6 dni wytężonej pracy na cmentarzu.

Dziękuję również wszystkim darczyńcom i wspomożycielom, dzięki którym możemy tu przyjechać i pracować, a także wszystkim kibicującym nam i wspomagającym mentalnie, gdyż te działania wzmacniają naszego ducha.

- na początek (dobry) dnia Kulesza z dodatkami (bryndza owcza, twaróg, skwarki, śmietana)


- scalone 2 ćwiartki komory grobowej Kłosowskich


- podniesiony i osadzony na postumencie krzyż Dzierzkowskich

2021 - dzień piąty - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

 
Zbyszek Saganowski Kołomyja - dzień piąty

Dziś, oprócz dalszego odkopywania, mycia, zestawiania i malowania, a może nie oprócz tylko wśród tych czynności, kilka działań kierunkowych.

Przede wszystkim prace specjalisty konserwatora przy klejeniach i rekonstrukcjach, drugi kierunek to dalsza rekonstrukcja grobowca Josephy Lutz z ustawieniem na nim kolumny i rozpoczęcie scalania oraz odbudowy potrzaskanej na 4 części komory grobowca Kłosowskich, aby ją przygotować do ustawienia strąconych przez drzewo kolejnych elementów pomnikowych.

Niezależnie od tego panowie Bolesław i Włodzimierz nadal wykaszają chwasty z obszaru cmentarza, aby umożliwić nam dostęp do mogił, a także przywrócić właściwy wygląd całości.

Jest to praca jakby w tle podstawowych naszych działań, ale jednak bardzo ważna, aby nasze działania były możliwe. Obu panom wielkie dzięki.

W dniu dzisiejszym przyjechał na cmentarz mer (burmistrz) Kołomyi, pan Bogdan Stanisławski, który w rozmowie z nami i panem Włodzimierzem Hułajem zapoznał się na gruncie z problemami w przywróceniu właściwego stanu cmentarza i jego utrzymaniu.

Jako najpilniejszą, priorytetową sprawę wskazaliśmy konieczność wycinki starych, chorych i pochylonych drzew, zagrażających obiektom cmentarnym oraz wywóz nagromadzonych wcześniej stert gałęzi i odpadów zielonych, które zalegają tu już od długiego czasu.

Pan mer wysłuchał naszych relacji i obiecał zrobić rozeznanie co do możliwości rozwiązania przedstawionych problemów.

Ufamy, że ta wizyta przyniesie pozytywne rezultaty.

Około 16.00 zaczął padać mocny deszcz, ale do tego czasu zdążyliśmy zakończyć prace i pochować sprzęt. Mam cichą nadzieję, że deszcz ten nie spłukał świeżej farby i impregnatu z pomników(?).

- pierwsza ćwiartka rozwalonej przez drzewo komory grobowej Kłosowskich ustawiona wstępnie na miejscu pierwotnym

- osadzony aniołek na pomniku Haluni Balickiej


- pomnik Balickiej przed remontem


- końcowy moment ustawiania kolumny na grobowcu Josephy Lutz

2021 - dzień czwarty - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

Zbyszek Saganowski

Kołomyja - 4 dzień prac na cmentarzu rzymsko-katolickim

Dziś kolejny dzień prac. Dalsze odkopywanie, mycie i malowanie pomników i ich elementów.

Przygotowywanie kawałków krzyży i figur do sklejenia, a późniejszego osadzenia na pierwotne miejsce.

Z komorą grobową Józefy Lutz ruszyliśmy do przodu wykonując wyrwany fragment ściany na nowo, aż do wysokości umożliwiającej osadzanie (jutro) kolumny z fragmentem posadowienia i zalanie betonem.

Cmentarz odwiedził dziś wikary kołomyjski ks. Michał, który obszedł całość i z dużym zainteresowaniem wysłuchał naszych informacji dotyczących problemów związanych z dalszym ratowaniem cmentarza i opieką nad nim.

Rozpoczęliśmy także już teraz (na bieżąco) impregnowanie odnowionych i pomalowanych pomników, aby nie zostawiać tego na ostatnią chwilę działań na cmentarzu.

- komora grobowa zasklepuiona, czeka dalszych działań, w tym ustawienia na niej zwalonej przez drzewo kolumny

- Ksiądz wikary Michał wysłuchuje z zainteresowaniem informacji dotyczących przebiegu remontu cmentarza


- kolejny, wydobyty z ziemi krzyż

2021 - dzień trzeci - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi

Zbyszek Saganowski

Dziś 3 dzień prac na cmentarzu. Pogoda sprzyja, wszyscy już weszliśmy w normalny tryb pracy, kontynuujemy odkopywanie zalegających elementów pomnikowych, mycie ich i stojących pomników, które oczekują odnowienia napisów, malujemy napisy, podnosimy zwalone przez drzewa pomniki, ustawiając na pierwotne miejsce.

Rozpoczęliśmy odbudowę komory grobowej Josefy Lutz, która bardzo mocno ucierpiała przez upadające drzewo.

Na zdjęciach:

- młody wolontariusz Tomek próbuje sił w malowaniu napisów

-odbudowa wyrwanej sciany komory grobowej Josefy Lutz


- Pani konserwator zabytków uzupełnia ubytki w połączeniach elementów pomnika Stadniczenki dobraną pod kolor masą sztukatorską

2021- Kołomyja - wypoczynek w niedzielę

Zbyszek Saganowski

Niedziela, dzień odpoczynku, pozwoliła nam pospacerować po Kołomyi oraz zrobić krótki wypad w okolice, do rezerwatu cisów w Kniaźdworze.

Mszę św. w kościele pw. św. Ignacego Loyoli odprawił ks. wikary Michał

Pozostałość po Kołomyjskiej Fabryce Szwalniczej - brama wjazdowa z tablicą i główką starej maszyny do szycia


W podwórzu fabryki szwalniczej czynna jeszcze studnia głębinowa


Widok na Ratusz


Szkoła muzyczna


Muzeum Pokucia i Huculszczyzny

2021-08-02 - Informacja z prac na cmentarzu w Kołomyi - Zbyszek Saganowski

Kołomyja - cmentarz - inwentaryzacja - stan prac na 2021

Wykaz osób pochowanych na cmentarzu rzymsko – katolickim w Kołomyi przy ul. Mazepy

(pisownia oryginalna wg inskrypcji nagrobnych)

(zaktualizowano na podstawie prac remontowych prowadzonych w VIII.2020 r.)


Uwagi:

- wykaz pochówków sporządzony jest na podstawie dokumentacji fotograficznej i spisu z natury dokonanego podczas prowadzonych na cmentarzu kołomyjskim, przez Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej w latach 2010 – 2020 prac remontowych,

- ze względu na trudności w prawidłowym odczytaniu napisów na wielu pomnikach, spowodowanych dużą erozją materiału, mogą wystąpić nieprawidłowości interpretacyjne widocznych w inskrypcjach znaków graficznych lub całkowity brak części znaków – będzie to sygnalizowane znakiem zapytania (?),

- w niektórych przypadkach wystąpiły trudności w rozpoznaniu cyfr oznaczających miesiąc, gdyż ich stan nie pozwolił domyślić się czy są to cyfry rzymskie, czy arabskie – stąd może być pomyłka w prawidłowej identyfikacji miesiąca, np. II – rzymskimi literami - luty, ale 11 – arabskimi - listopad,

- w napisach – wykonujący je kamieniarze - niejednokrotnie popełniali błędy pisarskie (brak literki, błędna literka, przestawione znaki itp.) – co uwidocznione jest w wykazie (tekst podany jest w oryginalnej pisowni),

- na części nagrobków podano dane osoby (imię i nazwisko) oraz datę urodzenia, nie umieszczając daty śmierci, więc nie wiadomo czy były to tylko przygotowane miejsca na pochówek takich osób, czy z jakichś niewiadomych powodów osoba została umieszczona w mogile, a nie dodano napisu związanego z datą śmierci? Jest to zupełnie niezrozumiałe np. w przypadku odlewanych żeliwnych tabliczek, gdyż trudno później (po śmierci osoby) dodać napis – a takie sytuacje zdokumentowaliśmy,

- niejednokrotnie daty zawarte w księgach różnią się od dat umieszczonych na pomnikach (np. czasem zamiast daty zgonu jest data pogrzebu)(?),

- lista będzie w dalszym ciągu uzupełniana i weryfikowana – bardzo prosimy o ewentualne, wiarygodne informacje weryfikujące – np. na podstawie dokumentów (ksiąg, metryk, dokumentów rodzinnych),

- osoby duchowne umieszczono w wykazie pod literą „K” – Księża (z dopiskiem „ks.” przed nazwiskiem) i „S” – Siostry zakonne (z dopiskiem „s.” przed nazwiskiem)


- aktualizację w 2020 r. sporządził: Przemysław Kobel,

- całość zaktualizowali: Roma Saganowska, Zbigniew Saganowski

Inwentaryzacja i wyjazd odbyła się dzięki wsparciu finansowemu Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, w ramach programu dotacyjnego „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat 2020”.

2020- Stare Sioło - cmentarz - Inwentaryzacja grobów - stan na 30-12-2020

Jak korzystać z danych z inwentaryzacji:

Dane są zgromadzone pod dwoma poniższymi linkami tj. 1 i 2.  Link nr 1 zawiera mapę rozmieszczenia grobów przygotowaną przez geodetę Pawła Skrzypka.

Poprzez litery można zidentyfikować określony rząd grobów.

Poprzez cyfry można zidentyfikować numer grobu w rzędzie.

Dodając rząd + numer grobu otrzymujemy pozycję w Spisie grobów określoną w kolumnie pierwszej (wraz z podaniem pełnych danych inwentaryzacyjnych).

W Galerii Foto nazwy zdjęć odpowiadają powyższemu numerowaniu grobów


1. Mapa położenia grobów - cmentarz Stare Sioło

2. Spis grobów - stan inwentaryzacji na 30-12-2020

3. Galeria Foto - stan do 30-12-2020

Stan inwentaryzacji będzie się zmieniał w miarę dopisywania poszczególnych grobów.

Inwentaryzacja i wyjazd odbyła się dzięki wsparciu finansowemu Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, w ramach programu dotacyjnego „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat 2020”.


oraz Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu


a także Firmy „Ubojnia Rytel”

Cmentarze Kresowe - jesień 2020 – Stare Sioło, Zimna Woda

Fot. 1 Stare Sioło – za kościołem (dzisiaj cerkiew greko-katolicka) cmentarz rzymsko-katolicki (zdj. Paweł Skrzypek)

W dniach 10 – 18 października 2020 r. wolontariusze Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej przebywali na Ukrainie, kontynuując tegoroczną akcję ratowania cmentarzy kresowych w miejscowościach Stare Sioło i Zimna Woda, w rejonie Lwowa.
Wyjazd ten odbył się dzięki wsparciu finansowemu Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, w ramach programu dotacyjnego „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – wolontariat 2020”.


oraz Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu


a także Firmy „Ubojnia Rytel”

i szeregu osób prywatnych, które przekazały naszemu Towarzystwu datki pieniężne na ten cel.

Wszystkim, którzy wsparli to działanie bardzo serdecznie dziękujemy.Wyjazd październikowy odbył się w trudnym okresie światowej pandemii koronawirusa, więc z tego powodu nie mógł być zrealizowany według pierwotnego założenia.

Zastąpił on 2 osobno planowane wyjazdy wiosenne, które miały się odbyć w weekend majowy (do Starego Sioła) i czerwcowy – w okresie święta Bożego Ciała (do Zimnej Wody).

Ratowanie cmentarzy Kresowych 2020 – Stare Sioło, Zimna Woda

Fot. 1 Stare Sioło – tworzone lapidarium

Druga część tegorocznej (2020) akcji Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej - ratowania cmentarzy kresowych będzie miała miejsce w dniach 10 – 18 października. Na ten okres wyjedzie na Ukrainę grupa naszych wolontariuszy, aby kontynuować prace na cmentarzach w rejonie Lwowa, w Starym Siole i Zimnej Wodzie.

W miejscowości Stare Sioło chcemy nadal wydobywać z zarośli i ziemi zalegające elementy pomnikowe, by po oczyszczeniu ustawić je na tworzonym lapidarium oraz odnowić istniejące na mogiłach pomniki, które najpilniej potrzebują naszej interwencji w celu zachowania ich na dłużej.


Fot. 2 Zalegające w zaroślach i ziemi elementy oczekujące wydobycia i ustawienia w lapidarium


Na tym cmentarzu znajdują się m.in. mogiły gen. Romana Wybranowskiego i jego córki Ludwiki Ujejskiej, a także Orlęcia Lwowskiego Jerzego Leliwy – Żurowskiego.

Kołomyja - Ratowanie cmentarzy kresowych 2020

Kołomyja 2019 - relacja cz.3

Choć w miarę upływu czasu (pod koniec drugiego tygodnia pobytu w Kołomyi i prac na cmentarzu) potrzebnych do wykonania robót było jeszcze wiele, niektóre remontowane i porządkowane przez wolontariuszy fragmenty obszaru cmentarza i pojedyncze mogiły powróciły do godnego wyglądu i dawały wykonawcom prac zupełnie oczywistą i zasłużoną satysfakcję z dokonań. Zawsze odczuwamy radość i zadowolenie z każdego uratowanego i przywróconego do pamięci obiektu na remontowanym przez nas cmentarzu.


Fot. 87 Wanda i Roma porządkują otoczenie grobowca Piskozubów