80. rocznica wybuchu Powstanie Warszawskiego. Uroczystość we Wrocławiu.
1 sierpnia 2024 roku w całej Polsce upamiętniano 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.
We Wrocławiu oficjalna uroczystość upamiętnienia 80. rocznicy wybuchu Powstania miała miejsce na Promenadzie Staromiejskiej, gdzie stoi pomnik „Obrączka” upamiętniający rotmistrza Witolda Pileckiego – żołnierza Armii Krajowej, dobrowolnego więźnia i organizatora ruchu oporu w KL Auschwitz, autora raportów o Holocauście, Powstańca Warszawskiego, żołnierza armii gen. Andersa. Oskarżonego przez powojenną władzę Polski o zdradę. Aresztowanego w 1947 roku i skazanego na śmierć w 1948 roku.
Pomnik o nazwie Obrączka - symbolu trwałości w życiu, ma średnicę 3,5 metra jest wykonana z czarnej stali i umieszczona na granitowym cokole. Od strony wewnętrznej wygrawerowana jest inskrypcja – fragment z listu napisanego przez Witolda Pileckiego w 1947 roku: „BO CHOĆBY MI PRZYSZŁO POSTRADAĆ ME ŻYCIE – TAK WOLĘ – NIŻ ŻYĆ, A MIEĆ W SERCU RANĘ”, po cytacie widać znak orła Wojska Polskiego II RP i napis: ROTMISTRZ WITOLD PILECKI 1901+1948 oraz znak Polski Walczącej – „kotwica”.
„Kotwica” ma symbolizować nieustanną pamięć o rotmistrzu oraz podkreślać, że to, o co walczył, pozostaje zawsze aktualne. Jest to nawiązanie do tradycji „biżuterii patriotycznej” – skromnej, zwykle czarnej, noszone przez kobiety w Polsce w okresie zaborów, II wojny światowej czy stanu wojennego.
Hołd tysiącom ofiar Powstania Warszawskiego oraz wszystkim tym, którzy walczyli w Powstaniu i których dotknęły represje ze strony niemieckiego okupanta oddali przed pomnikiem rotmistrza Witolda Pileckiego: posłowie do Sejmu RP, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych zarówno województwa dolnośląskiego, jak i miasta Wrocławia oraz przedstawiciele: korpusu dyplomatycznego, duchowieństwa różnych wyznań, służb mundurowych, organizacji kombatanckich, stowarzyszeń i związków, a także licznie mieszkańcy Wrocławia i turyści.
W obchodach wzięli udział uczestnicy legendarnego zrywu sprzed 80. lat: Stanisław Wołczaski, ps. „Kazimierz”- łącznik i kolporter prasy Armii Krajowej i Włodzimierz Ruśkiewicz, ps. „Ryś” - harcerz Szarych Szeregów, łącznik i listonosz. Obecny był także Adam Komorowski, syn Tadeusza “Bora “ Komorowskiego, dowódcy Powstania Warszawskiego.
Uroczystość została objęta patronatem honorowym Marszałka Województwa Dolnośląskiego, Prezydenta Wrocławia oraz Przewodniczącego Sejmiku Województwa Dolnośląskiego. Głównymi organizatorami wydarzenia byli: Okręg Dolnośląski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Dolnośląski Urząd Wojewódzki, Miasto Wrocław, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu.
We Wrocławiu oficjalna uroczystość upamiętnienia 80. rocznicy wybuchu Powstania miała miejsce na Promenadzie Staromiejskiej, gdzie stoi pomnik „Obrączka” upamiętniający rotmistrza Witolda Pileckiego – żołnierza Armii Krajowej, dobrowolnego więźnia i organizatora ruchu oporu w KL Auschwitz, autora raportów o Holocauście, Powstańca Warszawskiego, żołnierza armii gen. Andersa. Oskarżonego przez powojenną władzę Polski o zdradę. Aresztowanego w 1947 roku i skazanego na śmierć w 1948 roku.
Pomnik o nazwie Obrączka - symbolu trwałości w życiu, ma średnicę 3,5 metra jest wykonana z czarnej stali i umieszczona na granitowym cokole. Od strony wewnętrznej wygrawerowana jest inskrypcja – fragment z listu napisanego przez Witolda Pileckiego w 1947 roku: „BO CHOĆBY MI PRZYSZŁO POSTRADAĆ ME ŻYCIE – TAK WOLĘ – NIŻ ŻYĆ, A MIEĆ W SERCU RANĘ”, po cytacie widać znak orła Wojska Polskiego II RP i napis: ROTMISTRZ WITOLD PILECKI 1901+1948 oraz znak Polski Walczącej – „kotwica”.
„Kotwica” ma symbolizować nieustanną pamięć o rotmistrzu oraz podkreślać, że to, o co walczył, pozostaje zawsze aktualne. Jest to nawiązanie do tradycji „biżuterii patriotycznej” – skromnej, zwykle czarnej, noszone przez kobiety w Polsce w okresie zaborów, II wojny światowej czy stanu wojennego.
Hołd tysiącom ofiar Powstania Warszawskiego oraz wszystkim tym, którzy walczyli w Powstaniu i których dotknęły represje ze strony niemieckiego okupanta oddali przed pomnikiem rotmistrza Witolda Pileckiego: posłowie do Sejmu RP, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych zarówno województwa dolnośląskiego, jak i miasta Wrocławia oraz przedstawiciele: korpusu dyplomatycznego, duchowieństwa różnych wyznań, służb mundurowych, organizacji kombatanckich, stowarzyszeń i związków, a także licznie mieszkańcy Wrocławia i turyści.
W obchodach wzięli udział uczestnicy legendarnego zrywu sprzed 80. lat: Stanisław Wołczaski, ps. „Kazimierz”- łącznik i kolporter prasy Armii Krajowej i Włodzimierz Ruśkiewicz, ps. „Ryś” - harcerz Szarych Szeregów, łącznik i listonosz. Obecny był także Adam Komorowski, syn Tadeusza “Bora “ Komorowskiego, dowódcy Powstania Warszawskiego.
Uroczystość została objęta patronatem honorowym Marszałka Województwa Dolnośląskiego, Prezydenta Wrocławia oraz Przewodniczącego Sejmiku Województwa Dolnośląskiego. Głównymi organizatorami wydarzenia byli: Okręg Dolnośląski Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Dolnośląski Urząd Wojewódzki, Miasto Wrocław, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu.
Zgodnie z zarządzeniem dowódcy Garnizonu Wrocław wojskową asystę honorową wystawiła 31. Brygada Radiotechniczna z Wrocławia, a oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Wojskowa z Bytomia.
O godzinie 17.00 Wrocław zatrzymał się i zabrzmiały syreny alarmowe przypominając o godzinie „W” – godzinie rozpoczynającej Powstanie Warszawskie.
Zanim rozpoczęła się część oficjalna uroczystości, minutą ciszy uczczono pamięć Barbary Janiny Sowy z d. Gettel, ps. „Basia”, najdłużej żyjącej uczestniczki Powstania Warszawskiego. Odeszła 1 sierpnia br. w dniu 80. rocznicy wybuchu Powstania – miała 106 lat oraz zmarłego 17 lipca br. majora WP Witolda Sokołowskiego, ps. „Sokół”, kawalera Krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari, żołnierza AK walczącego w Powstaniu Warszawskim, który 4 listopada 2023 r. skończył 100 lat. Później zebrani odśpiewali hymn Polski i były przemówienia.
Jako pierwszy głos zabrał kpt. Stanisław Wołczaski ps. „Kazimierz”, który od 1 sierpnia 1944 roku był kolporterem powstańczej prasy, podzielił się on swoimi powstańczymi wspomnieniami.
Maciej Awiżeń, wojewoda dolnośląski, mówił: „Jesteście Państwo świadkami historii. Nieoceniona jest Państwa mądrość i doświadczenie, które przekazujecie kolejnym pokoleniom – za co Państwu ogromnie dziękuję. Nie mam wątpliwości, że historia Państwa życia przypomina nam wszystkim o ideałach i wartościach o które walczyliście i którymi powinniśmy się kierować. Na wszystko, co uczyniliście Państwo dla naszej ojczyzny patrzę z wdzięcznością i szacunkiem”.
Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia, zacytował słynny wiersz Józefa Szczepańskiego, ps. „Ziutek”, poety żołnierza powstańca warszawskiego, który poległ na polu bitwy.
Kamil Dworaczek, dyrektor wrocławskiego oddziału IPN stwierdził, że jednym z najgorętszych sporów naszej najnowszej historii jest pytanie, czy powstanie miało sens.
Jako ostatni głos zabrał prof. dr hab. Stanisław Ułaszewski - Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Dolnośląskiego i poprosił prowadzącego uroczystość Wojciecha Trębacza, naczelnika Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN we Wrocławiu o odczytanie referatu okolicznościowego, którego ze względów zdrowotnych sam nie mógł wygłosić.
Uroczystość była również okazją do wręczenia odznaczeń tym przedstawicielom obecnego pokolenia, którzy upowszechniają wiedzę o historii walk niepodległościowych i kultywują wartości patriotyczne oraz wspierają działalność Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Medal pamiątkowy “Wierni Akowskiej Przysiędze” otrzymało 14 osób, medal “Pro Bono Poloniae” otrzymała 1 osoba, medal “Pro Patria” otrzymały 3 osoby.
Została odmówiona modlitwa ekumeniczna za wszystkich, którzy stracili życie w walce z okupantem, a także osoby z kolejnych pokoleń. Modlitwę poprowadzili: ks. prałat płk Janusz Radzik, proboszcz parafii św. Elżbiety; prawosławny kapelan Wojewódzkiej Komendy Policji ks. mitrat Grzegorz Cebulski; ksiądz Waldemar Pytel, biskup diecezji wrocławskiej kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.
Wyrazem hołdu dla bohaterskich Powstańców, którzy oddali życie w obronie stolicy i kraju był poprowadzony przez ppor. Karolinę Polak uroczysty Apel Pamięci, zakończony salwą honorową dla uczczenia 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego i złożenie kwiatów przy pomniku.
Po salwie i sygnale „Hasło Wojska Polskiego”, werblista grał „Tremolo”, a przy pomniku rotmistrza Witolda Pileckiego, zebrani wyrazili hołd Bohaterom poprzez tradycyjne złożenie kwiatów i zapalenie zniczy. Hołd złożyło około 50 delegacji - przedstawicieli i organizacji różnego szczebla. Hołd Bohaterom oddało ponadto wiele osób prywatnych.
Uroczystość uświetniły asysty honorowe ze sztandarami: Komendy Wojewódzkiej Policji z Wrocławia; Armii Krajowej – III Obszar Lwów; Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – Okręg Dolnośląski; Stowarzyszenia Niezłomni; Solidarności Walczącej; Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej i wrocławskiego środowiska żołnierzy 27 WDP AK; Szkoły Podstawowej nr 93, im. Tradycji Orła Białego.
Pierwszą część uroczystość zakończył, zagrany przez trębacza sygnał ”Cisza” i utwór okolicznościowy „Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego” odegrana przez Orkiestrę Wojskową z Bytomia.
***
Druga część uroczystości odbyła się tuż po uroczystości przy pomniku rtm. Witolda Pileckiego na wrocławskim Rynku, przy kamieniczkach Jaś i Małgosia, o godz.19.00.
Odbył się tam koncert zatytułowany „Godzina W Obrazach”. Było to widowisko artystyczne mające formę dramatu muzycznego, gdzie treść stanowiły powojenne utwory muzyczne oraz literatura.
Historia Powstania Warszawskiego została odtworzona przez aktorów, wokalistów, tancerzy i akrobatów. Zaprezentowany repertuar muzyczny zawierał zarówno pieśni powstańcze, jak i utwory późniejsze oraz współczesne odnoszące się do tematu Powstania Warszawskiego, m.in.: „Dziś idę walczyć mamo!”, „Rozszumiały się wierzby płaczące”, „ Mała dziewczynka z AK”, „Warszawo ma”, „Gdy w noc wrześniową”.
Tekst i zdjęcia Andrzej Powidzki
Wrocław, 01 sierpnia 2024 r.
Artykuł przeczytano 248 razy