W niedzielne południe 15 stycznia br. do kościoła św. Maksymiliana Marii Kolbego na Gądowie Małym we Wrocławiu przybyła (coraz mniej liczna) grupa kombatantów wrocławskiego środowiska żołnierzy 27 WDP AK oraz zaproszeni goście w osobach przedstawicieli organizacji kombatanckich, m.in. Światowego Związku Żołnierzy AK Okręgu Wrocławskiego z Ryszardem Filipowiczem i Stowarzyszenia Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów na czele z prezesem Szczepanem Siekierką.


Zgromadzonych z życzliwością powitał ks. dr Czesław Majda, proboszcz parafii. W asyście Orkiestry Reprezentacyjnej Wojsk Lądowych we Wrocławiu, poczet sztandarowy wystawiony przez Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Lądowych wprowadził sztandar Wojska Polskiego garnizonu wrocławskiego.

Sztandarowi towarzyszyły poczty sztandarowe wystawione przez: wrocławskie Gimnazja nr 7, 20 i 27, Szkoły Podstawowe Nr 38 i 73, Liceum nr 11, młodzież ze sztandarem Środowiska Żołnierzy Polskich Oddziałów Samoobrony, Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego Zawisza we Wrocławiu.


Mszę świętą w intencji żołnierzy 27 WDP AK wespół z trzema celebransami odprawił i homilię wygłosił ks. proboszcz Majda. Dziękujemy za świadectwo życia i śmierci żołnierzy 27 WDP AK. Każdy żołnierz AK wstępując w ich szeregi składał przysięgę,
„W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Marii Panny Królowej Korony Polskiej, kładę swe ręce na ten święty Krzyż, znak męki i Zbawienia. Przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej, Rzeczpospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary mego życia.”.

Walki 27 DP AK z Niemcami nie przyniosły osiągnięcia większości celów zakładanych przez plan „Burza”. Prawie nie dysponująca ciężką bronią dywizja z trudem przeciwstawiała się w walkach o frontowym charakterze regularnym oddziałom niemieckim.

Do spodziewanego rozkładu wojsk niemieckich i opanowania „ziemi niczyjej” nie doszło. Dwukrotnie okrążona przez Niemców, straciła dywizja od 10 do 50 procent stanu osobowego poszczególnych oddziałów. Wołyński szlak bojowy 27 Dywizji Piechoty AK to prawie 60 stoczonych bojów, przeszło 600 zabitych, 400 rannych i 1500 rozproszonych, zaginionych i wziętych do niewoli.

Pomimo włożonego wysiłku nie osiągnięto celu politycznego – uznania przez Sowietów władzy Rządu Emigracyjnego i praw Polski do Wołynia. Wielu oficerów dywizji trafiło do sowieckich więzień i łagrów. Był wysiłek zbrojny 27 WDP AK jeszcze jednym z przegranych, romantycznych zrywów w polskiej historii – mówił duszpasterz.


W trakcie uroczystości prezes wrocławskiego środowiska żołnierzy 27 WDP AK prof. Henryk Słowiński podziękował wszystkim dobroczyńcom za pomoc w ufundowaniu i odsłonięciu pamiątkowej tablicy poświęconej żołnierzom dywizji, a odsłoniętej na murze tutejszej świątyni św. Maksymiliana w dniu 6 listopada 2016 roku.

Dziękując, wręczył Odznaki Pamiątkowe 27 WDP AK, otrzymali je: mjr Robert Trela – Komendant Garnizonu Wrocławskiego, ks. dr Czesław Majda – proboszcz parafii, prof. Christos Mandzios – projektant tablicy, artysta rzeźbiarz greckiego pochodzenia, Joanna Hajłasz – Wydział Kultury Urząd Miasta Wrocław i Magdalena Gaczyńska – Biuro Rady Miejskiej Wrocławia.

Odznaką Pamiątkową prof. H. Słowiński odznaczył także harcerski sztandar Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego Zawisza we Wrocławiu.


Po mszy świętej przy pamiątkowej tablicy odegrano hymn państwowy, Kompania Honorowa Wojska Polskiego oddała salwę honorową, odczytano Apel Pamięci. Wygłoszono okolicznościowe przemówienia, przytaczając słowa pieśni bojowej 27 WDP AK,
„Ziemi Wołyńskiej Synowie,
Dywizji Kresowej my brać,
Pierwsi powstańcy Akowi,
Jesteśmy, by wiernie tu trwać.”

Przybyłe delegacje i żołnierze 27 WDP Armii Krajowej złożyli pod tablicą wiązanki kwiatów. Zapalono znicze pamięci.


Tekst i zdjęcia: Eugeniusz Szewczuk