Następnie odbyło się odsłonięcie Pomnika – Lapidarium. Dokonali tego:
       - Przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Kresów, Kresowian i Dziedzictwa Ziem Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej  
         Polskiej, poseł Michał Jaros,
      - gen. Mirosław Hermaszewski,
      - Edward Skiba reprezentującego Starostwo Powiatowe we Wrocławiu¸
      - Maria Zapart zastępca przewodniczącego Prezydium Zarządu Regionu NSZZ Solidarność „Dolny Śląsk”,
      - ks. Wacław Kuriata, proboszcz parafii w Mirkowie oraz honorowy kapelan TMKK, ---prof. Henryk Słowiński,
      - Beata Brzywczy Konsul Generalna RP Z Łucka
      - Aleksandr Połypaka.



Pomnik został poświęcony podczas mszy świętej, którą koncelebrowali: ks. Wacław Kuriata, ks. Władysław Łukasiewicz,i ks. Tomasz Bobel. Podczas mszy wygłosił wzruszające kazanie ks. Wacław Kuriata.

Honorowa asystę uroczystości stanowiły poczty sztandarowe: Poczet Zarządu NSZZ Solidarności NSZZ Dolny Śląsk” oraz Poczet Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” PKP CARGO Dolnośląskiego Zakładu Spółki.

Oprawę muzyczną zapewnił chór kościoła parafialnego w Sarnach.

Na odsłonięcie Pomnika i mszę święta została zaproszona delegacja niemiecka, która przybyła na Dni Bereznego.

Po mszy pod Pomnikiem złożono wieńce, wiązanki kwiatów i zapalono znicze. Kosze z kwiatami m.in. w polskich barwach narodowych złożyli przedstawiciele strony ukraińskiej. Polska delegacja przywiozła wieńce z żywych kwiatów z kraju. Wyróżniał się wśród nich wieniec z czerwonych róż w kształcie serca złożony przez gen. Mirosława Hermaszewskiego.


Głównym organizatorem budowy Lapidarium oraz organizacji uroczystości był Zarząd Główny TMKK reprezentowany w Bereznem przez wiceprzewodniczących: Andrzeja Patuszyńskiego i Jerzego Rudnickiego.

Z naszej organizacji w delegacji uczestniczyli też Janina Wolsztyniak, skarbnik TMKK, oraz Ryszard Marcinkowski, Przewodniczący Koła Zasłuczan TMKK . Przybył również przedstawiciel Burmistrza Wołowa Dariusza Chmury, w osobie Wojciecha Orłowskiego (jednocześnie Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej TMKK). Obecna byłą także liczna grupa członków i sympatyków TMKK.

Patronat medialny uroczystość objął: Kresowy Serwis Filmowy, Kresowy Serwis Informacyjny, gazeta „ Kurier Wołowa”, natomiast red. Marcin Torz z „Gazety Wrocławskiej”, który był z naszą grupą kolejny raz na Wołyniu, zapewni relację dziennikarską w swojej gazecie. Na stronie internetowej TMKK www.kresowianie.info opublikowany zostanie film nagrany przez Kresowy Serwis Filmowy.

Jak już wspomniano, uroczystość odbyła się podczas święta miasta „ Dni Bereznego”. O udział w oficjalnym otwarciu obchodów miasta poproszeni zostali przedstawiciele polskiej delegacji poseł Michał Jaros i Jerzy Rudnicki.

Ks. Wacław Kuriata i Pan Jerzy Rudnicki złożyli wiązankę kwiatów pod pomnikiem Tarasa Szewczenki – ukraińskiego poety a poseł Michał Jaros przecinał wspólnie z Aleksandrem Pyłypaką wstęgę, otwierając nowe Centrum Młodzieżowe w Bereznem.



Uczestnicy uroczystości otwarcia Lapidarium podkreślali wspaniałą, podniosłą atmosferę podczas ceremonii, jej patriotyczny charakter oraz satysfakcję z uratowania pamięci kolejnego cmentarza.

Jest to już trzeci Pomnik Pamięci postawiony w tym roku przez Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej na Ziemi Wołyńskiej (poprzednie odsłonięto na cmentarzach w Lewaczach i Rudni Potaszni).

We wrześniu 2013 r. czwarty pomnik zostanie postawiony na cmentarzu w Moczulance, na grobie żołnierzy Oddziału partyzanckiego „Wujka – Bomby”.

Wszyscy uczestnicy uroczystości akcentowali serdeczne, gościnne przyjęcie polskiej delegacji przez władze i mieszkańców Bereznego oraz partnerskie zaangażowanie strony ukraińskiej w powstanie Lapidarium.

Miło mi też poinformować, że Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej otrzymało po uroczystości w Bereznem wiele podziękowań za postawione Pomniki Pamięci oraz dotychczasową działalność od Wołynian, Kresowian z kraju jak i zza granicy.

Jako Prezes TMKK z przyjemnością się do tych słów uznania dołączam kierując je do wszystkich, dzięki którym pomniki powstały.

Jednocześnie zapraszam do wsparcia finansowego budowy Pomnika Pamięci we wrześniu w Moczulance oraz do udziału w III Ogólnopolskim Spotkaniu Miłośników Ziemi Wołyńskiej, które odbędzie się 14 września 2013 r. w Świątnikach.

Ryszard Zaremba