W niedzielę 4 maja 2025 roku we wsi Świątniki odbyło się XII Spotkanie Miłośników Ziemi Wołyńskiej i Kresów Wschodnich. Tegoroczne spotkanie upamiętniało założycieli straży pożarnej oraz działania strażaków na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej i zostało połączone z gminnymi obchodami Dnia Strażaka (gmina Sobótka).

Spotkaniu sprzyjała pogoda. Uroczystość zgromadziła licznych Gości z całego regionu. Przedstawicieli władz samorządowych różnego szczebla. Przedstawicieli służb mundurowych: straży pożarnej i policji, a także kościoła oraz innych partnerów społecznych i mieszkańców pobliskich miejscowości. Byli m.in.: ks. Maciej Małyga, biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej; ks. Adam Łopuszyński, proboszcz parafii pw. św. Józefa Oblubieńca NMP w Nasławicach; Mirosław Jarosz, burmistrz Miasta i Gminy Sobótka; Włodzimierz Chlebosz, starosta Powiatu Wrocławskiego; st. bryg. Piotr Grzyb, zastępca KW PSP we Wrocławiu; bryg. Daniel Mucha, naczelnik Wydziału Organizacji i Nadzoru KW PSP we Wrocławiu; nadkomisarz Magdalena Sączawa, naczelnik Wydziału Prezydialnego KWP we Wrocławiu; Arkadiusz Małecki, dyrektor Zarządu Wykonawczego Oddziału Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP Województwa Dolnośląskiego; Ryszard Marcinkowski, prezes Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu; Jerzy Rudnicki, który reprezentował dyrektora Instytutu Pamięci Narodowej z Wrocławia.

Uroczystość uświetniło 5 pocztów sztandarowych i asysta muzyczna Orkiestry Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu.
 

***

Wojna polsko–bolszewicka (1919-1921) pomiędzy odrodzoną Rzeczpospolitą Polską (II RP), a Rosyjską Federacją Socjalistycznych Republik Radzieckich (RFSRR) zdecydowała o kształcie wschodnich granic Polski na dwie dekady.

Okres dwudziestolecia międzywojennego był okresem wielu walk, po każdej tej walce i również po wojnie polsko-bolszewickiej odbudowywano straże na nowo w myśl idei pracy od podstaw. Należy jednoznacznie podkreślić, że ochrona przeciwpożarowa należała wówczas do sytuacji wyjątkowych i kryzysowych.

Straże ogniowe nie musiały za wszelką cenę wykazywać się w walkach z bronią w ręku. Ważny był przede wszystkim ich wkład w działania zabezpieczające i ochraniające, a także przejmujące zadania policji i służb medycznych, a niekiedy i służb wywiadowczych.

W sytuacjach, gdzie palone były miasta i wsie, ochrona przeciwpożarowa była, chociaż nie w pełni, spełniała swoje zadanie. Bowiem oddziały ratownicze tworzone były najczęściej z pospolitego ruszenia, osób starszych i z tych grup społecznych, które zwolnione były z obowiązkowego poboru.

Kresowiacy byli świadkami różnych sytuacji i wydarzeń o charakterze społeczno-politycznym tamtego okresu, a także innych zdarzeń, w tym podpaleń i niszczeń wielu miast, wsi, zabytków, świata polskiej kultury i sztuki m.in. na Kijowszczyźnie, Podolu, Wołyniu i Litwie.

Tematyka polskiego strażactwa kresowego niestety w dalszym ciągu pozostaje tematem drażliwym i jeszcze nie w pełni opracowanym, chociaż jest niepodważalnym dziedzictwem historycznym pogranicza II Rzeczpospolitej, która broni się od zapomnienia.
 

zdjęcie z serwisu kresy.org.pl

Hołd pamięci założycieli straży pożarnej oraz strażaków na Kresach Wschodnich II RP
 

W Świątnikach, wszystkich zaproszonych Gości oraz zgromadzonych miłośników i sympatyków Kresów Wschodnich serdecznie powitał w imieniu gospodarzy uroczystości Tomasz Wypler, dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Świątnikach, który przedstawili przebieg uroczystości i zaprosił do oglądania występu artystycznego przygotowanego przez uczniów z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Świątnikach.
 

Zgromadzona publiczność podziwiała występ artystyczny uczniów z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Świątnikach, pod kierownictwem artystycznym wieloletniej nauczycielki tutejszej szkoły pani Lidii Sączawy. Uczniowie zaprezentowali specjalnie przygotowany repertuar, który wprowadził zebranych w sprawę przeżywania uroczystości i wzruszał.

Artyści szkolni, występ rozpoczęli piosenką pt. „Jak długo w sercach naszych”, a potem usłyszeliśmy: „My uczniowie Szkoły Podstawowej w Świątnikach składamy hołd Tym, co walczyli i Tym co oddali życie za wolność naszej Ojczyzny”.
  

Były kolejne recytacje i piosenki patriotyczne, młodzi artyści mówili, m. in.: uczennica Milenka – „Długi urlop w więzieniu. Długi ze skutkiem”; uczniowie Olek i Maja - Pamięci matek których dzieci walczyły o Polskę: „O mamo, otrzyj oczy, Z uśmiechem do mnie mów – Ta krew, co z piersi broczy, Ta krew – to za nasz Lwów! Ja biłem się tak samo, Jak starsi – mamo chwal! Tylko mi Ciebie, mamo, Tylko mi Polski żal!”
Młodzi artyści, wykonywali swój program z wrażliwością i przyjemnością, miało to wyraz w reakcji zgromadzonej publiczności. Każda piosenka, wspomnienie, czy wiersz były uhonorowane entuzjastycznym aplauzem.
Po występie artystycznym nastąpiło oficjalne otwarcie „XII Międzynarodowego Spotkania Miłośników Ziemi Wołyńskiej i Kresów Wschodnich” w Świątnikach. Konferansjer Tomasz Wypler poprosił o oficjalne otwarcie spotkania i wygłoszenie okolicznościowych przemówień Panów: Mirosława Jarosza, burmistrza Miasta i Gminy Sobótka, Włodzimierza Chlebosza, starostę Powiatu Wrocławskiego oraz Jerzego Rudnickiego, reprezentującego dyrektora Oddziału IPN we Wrocławiu.

Po wprowadzeniu na wyznaczone miejsca, pocztów sztandarowych, odśpiewano hymn RP i rozpoczęła się Msza św. w intencji wszystkich Strażaków, której przewodniczył ks. Maciej Małyga, biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej z asystą ks. Adama Łopuszyńskiego, proboszcza parafii.
 

 

Po Mszy św. uczestnicy udali się na cmentarz, znajdujący się przy kościele pw. NMP Matki Bożej Bolesnej w Świątnikach, bowiem tutaj jest swego rodzaju panteon poświęcony „Kresowiakom”.

Panteon uzupełniła kolejna uroczyście odsłonięta tablica pamiątkowa, tym razem upamiętniająca założycieli straży ogniowych - pożarnych na Kresach Wschodnich.
 

Na tablicy widnieje napis:
GASZĄ POŻARY MATERII, / WZNIECAJĄ DUCHA PŁOMIENIE / PAMIĘCI ZAŁOŻYCIELI / STRAŻY POŻARNEJ / ORAZ STRAŻAKÓW NA KRESACH WSCHODNICH / II RZECZYPOSPOLITEJ / W HOŁDZIE STRAŻAKOM, / SŁUŻĄCYM LUDZIOM I OJCZYŹNIE.

publ. 08.05.2025